Dit liveblog wordt nu afgesloten. U kunt de verwikkelingen van de afgelopen verkiezingsavond hier teruglezen. En uiteraard alle nieuwe verwikkelingen vanaf donderdagochtend weer op de website.
Coalitie lijkt net haar meerderheid te behouden
Volgens de voorlopige zetelverdeling komt de partij van Thierry Baudet met 5 zetels binnen in de Staten. Dat lijkt vooral ten koste te zijn gegaan van de VVD (van 6 naar 4), de SP en de PVV (allebei van 4 naar 2). De SGP verliest 1 zetel en komt op 5, de PvdA houdt er 4. De huidige coalitie van CDA, VVD, SGP en PvdA behoudt daarmee net haar meerderheid (20 van 39 zetels).
Forum voor Democratie de grootste in Vlissingen
Forum voor Democratie is tijdens de verkiezingen voor Provinciale Staten in één klap de grootste partij geworden in de gemeente Vlissingen. Bij een relatief lage opkomst (50,4 procent) haalde FvD 14,4 procent van de stemmen. Het CDA bracht het met 10,7 procent tot een tweede plaats en en de VVD schopt het tot een derde plek met 10,4 procent. De PvdA bleef steken op 10,1 procent. De PVV zakte van 13 naar 7,1 procent. De SP kreeg een nog zwaardere klap en daalde van 16,2 naar 6,5 procent van de stemmen. GroenLinks steeg van 4,4 naar 7,3 procent. Ook 50Plus boekte flinke winst: van 5,2 naar 9,8 procent.
Bij het waterschap zijn inmiddels de uitslagen van 8 van de 13 gemeenten binnen. Het CDA, de SGP en de Partij voor Zeeland ontlopen elkaar niet veel: ze staan voorlopig alle drie op 4 zetels.
Reactie Peter van Dijk (PVV): ,,Van 4 naar 2 zetels, dat komt hard aan. Ik heb geen echte verklaring voor de halvering. We hebben zetels verloren aan Forum voor democratie. Het is wel bizar dat FvD zo'n resultaat behaalt zonder campagne te voeren in Zeeland. Het is een spookpartij. De mensen op hun lijst, ken jij ze? Ze hebben ook geen verkiezingsprogramma.''
Vlissingen heeft veel tijd nodig
De gemeente Vlissingen is als laatste nog bezig met het tellen van de stemmen. Er wordt daar extra streng naar de biljetten gekeken, omdat in de loop van woensdag duidelijk werd dat op diverse stembureaus verkeerde stembiljetten (van de provincie Zuid-Holland) waren bezorgd. Op dat moment was nog niet duidelijk of er ook al zulke verkeerde stembiljetten in stembussen waren terechtgekomen. Mocht dat zo zijn, dan zijn deze stemmen ongeldig.
Reactie Gerwi Temmink (GL): ,,De berekeningen laten nu 2 zetels zien. Dat zou 1 zetel winst zijn. Maar ik hoop op het eindresultaat. Vlissingen moet nog binnenkomen. Misschien gaan we toch nog naar 3 zetels.''
Reactie Jan Henk Verburg (CU): ,,Ik had gehoopt op winst, maar ben ook blij dat we 2 zetels houden. 5 zetels voor Forum voor Democratie is fors. Ze zijn gekozen en laten zien waar ze voor staan. Er leeft wel wat rond klimaatbeleid: mensen maken zich zorgen over de betaalbaarheid, dat hebben ze scherp neergezet. Daarnaast is de winst van het CDA een knappe prestatie. Ze hebben een extreme campagne gevoerd.''
Opkomst lijkt hoogste te worden in 32 jaar
De opkomst tijdens deze verkiezingen voor Provinciale Staten de hoogste te worden sinds 1987. Terwijl alleen van Vlissingen de uitkomst nog moet worden gemeld, gaat de opkomst in Zeeland richting de 60 procent. In 2011 was dat nog 58,8 procent, bij alle andere verkiezingen in de afgelopen 32 jaar was het lager.
Reactie Jo-Annes de Bat (CDA): ,,We groeien in alle gemeenten, dat is een heel mooi resultaat. Het is ook te danken aan de inzet van onze mensen.''
Bij 90 procent van de stemmen wordt dit de zetelverdeling in de Staten: CDA 7 zetels, VVD 4, SGP 6, SP 2, PVV 2, PVDA 3, D66 1, CU 2, PVZ 2, GL 2, 50PLUS 2, PVVD 1, FVD 5.
Daarmee zou de huidige coalitie een nipte meerderheid houden: 20 van de 39 zetels.
Harry van der Maas (SGP) is redelijk tevreden. ,,We hebben meer stemmen gekregen dan in 2015, maar door de hoge opkomst vertaalt zich dat niet in winst.'' De SGP kan mogelijk een zetel verliezen of gelijk blijven als de partij een restzetel krijgt.
Reactie Anita Pijpelink (PvdA): ,,In de slachting op links houden wij stand. De progressieve kant van Zeeland loopt verlies op. We gaan van 4 naar 3 zetels. De realisten hadden dat voorspeld. Je hoopt op die vierde zetel. Jammer dat we die niet pakken.''
Noord-Beveland: CDA grootste, Forum op tweede plaats
Ook in de gemeente Noord-Beveland is het CDA de grootste partij, met 19 procent van de stemmen. Forum voor Democratie staat op de tweede plaats met 14 procent, gevolgd door de VVD met 12,7 procent. PVV (7,8 procent) en PvdA (7,3 procent) maken de top-5 compleet. De Partij voor Zeeland groeit fors van 3 naar 6,9 procent, de SP verliest veel stemmen en daalt van 10,6 naar 4,4 procent. De Partij voor de Dieren komt sterk binnen met 4,6 procent van de stemmen
Reactie Ton Veraart (D66): ,,Complimenten aan FvD. D66 verliest in Zeeland meer dan landelijk, dat is teleurstellend. In de Eerste Kamer gaan we van 10 naar 7 zetels, in de Zeeuwse Staten van 3 naar 1. Ik baal ontzettend, want we hebben keihard gewerkt en een goede campagne gehad.''
CDA grootste in Kapelle
Het CDA is ook in de gemeente Kapelle de grootste partij geworden. Bij een opkomst van 68,4 procent haalden de christendemocraten 19,8 procent van de stemmen. De SGP is de tweede partij met 16 procent. VVD (12,4 procent) en Forum voor Democratie (9,8 procent) volgen.
Reactie van Kees Bierens (VVD): ,,Dit is voor ons een vervelende uitslag. Wij hebben veel concurrentie gehad van Forum voor Democratie.''
Voorlopige zetelverdeling Provinciale Staten
De voorlopige zetelverdeling in Provinciale Staten (op basis van 84 procent van de stemmen): CDA 7, VVD 3 of 4, SGP 5 of 6, SP 1 of 2, PVV 2, PvdA 3, D66 1, GL 3, CU 2, PvZ 2, 50Plus 1 of 2, PvdD 1 en FvD 4 of 5. De vraag is wie gaat profiteren van de restzetels.
SGP traditioneel de grootste in Tholen
Zoals gebruikelijk is de SGP de grootste partij in Tholen, met 27,9 procent van de stemmen. Op ruime afstand volgt Forum voor Democratie (11,9 procent), met het CDA daar vlak achter (11,5 procent). De PVV is de vierde partij (9,9 procent) in de gemeente Tholen, de VVD staat op plaats vijf met 9,1 procent.
Forum ook in Terneuzen op tweede plaats
Forum voor Democratie is ook in de gemeente Terneuzen op de tweede plaats geëindigd, met 15,7 procent van de stemmen. CDA is in Terneuzen de grootste partij (17,2 procent), de PvdA is de derde partij met 10,1 procent van de stemmen. De VVD is vierde met 8,9 procent. De PVV maakt een duikeling van 13,5 naar 8,7 procent en eindigt als vijfde.
Van de gemeenten die tot nu toe binnen zijn, was de opkomst in de gemeente Veere het hoogst: 70,6 procent. Reimerswaal zit daar vlak achter met 69,3 procent. In Middelburg ging 59,2 procent van de kiezers stemmen, in Goes 59 procent.
Ook Borsele kleurt groen met CDA als grootste partij
Ook in de gemeente Borsele is het CDA de grootste partij geworden. De SGP bezet hier de tweede plaats, op flinke afstand gevolgd door Forum voor Democratie. VVD en PvdA staan op de plaatsen 4 en 5, met Partij voor Zeeland op korte afstand op plaats 6.
Met bijna 60 procent van de stemmen komt FVD met 4 zetels in de Staten. CDA wordt de grootste.
CDA de grootste in Middelburg
In Middelburg is het CDA de grootste partij geworden met 12,2 procent van de stemmen. De PvdA is de tweede partij met 11,1 procent, GroenLinks staat op de derde plaats met 10,6 procent. De top-5 wordt verder gevormd door de SGP (10,1 procent) en VVD (9,5 procent). Forum voor Democratie komt binnen op een zesde plaats met 8,6 procent. De SP verliest zwaar en duikelt van 12,2 naar 5,1 procent van de stemmen. De Partij voor de Dieren doet het ook goed in Middelburg en komt binnen met 5,1 procent van de stemmen. DENK weet ook hier weinig indruk te maken en komt niet verder dan 1,1 procent van de stemmen.
Uitslagen Goes
CDA steekt met kop en schouders boven de rest uit in Goes (22,3%), Forum voor Democratie volgt (10,3%) en de VVD is de derde grootste partij (9,6%). De PvdA is de vierde partij (9,0%). Grote verliezer is de SP. De partij daalt met 7,9%. Kleinere winnaars zijn Partij voor de Dieren (3,8%) en 50Plus (4,6%).
Voorlopige uitslag waterschapsverkiezingen
De eerste voorlopige uitslag bij de waterschapsverkiezingen, op basis van de resultaten in de gemeente Sluis: Waterschapspartij Zeeuws-Vlaanderen verreweg de grootste, gevolgd door CDA en VVD.
Uitslag Schouwen-Duiveland: VVD de grootste, Forum op vierde plaats
De VVD is met 13,36 procent van de stemmen de grootste partij op Schouwen-Duiveland. Op korte afstand volgen CDA (12,87 procent) en SGP (12,31 procent). De vierde plaats is voor Forum voor Democratie met 11,66 procent. Partij voor Zeeland bezet de vijfde plaats met 10,13 procent van de stemmen.
CDA wint ook in Veere
Ook in Veere is het CDA als grootste partij uit de bus gekomen. De partij haalt daar 18,1 procent van de stemmen. De SGP volgt met 17,4 procent, de VVD staat op de derde plaats met 12,9 procent. De PvdA haalt de vierde plaats met 9,3 procent. Op de vijfde plaats komt Forum voor Democratie binnen met 8,6 procent van de stemmen. Winst is er verder voor GroenLinks (6,1 procent), Partij voor Zeeland (4,8 procent) 50Plus (3,9 procent) en de Partij voor de Dieren (3,6 procent). DENK haalt in Veere 0 procent van de stemmen.
Stemverdeling Hulst
De stemverdeling in Hulst: CDA 21,62 procent, FvD 14,82 procent, VVD 12 procent, 50Plus 8,58 procent, PvdA 8,21 procent, SP 7,96 procent, PVV 7,66 procent, GroenLinks 4,78 procent, PVZ 4,71 procent, D66 4,29 procent, Partij voor de Dieren 3,14 procent, CU 0,93 procent, SGP 0,52 procent, DENK 0,11 procent.
Partij voor Zeeland grootste partij in gemeente Sluis
In de gemeente Sluis is de Partij voor Zeeland nipt de grootste partij geworden, met 17,4 procent van de stemmen. Het CDA volgt direct met 17,1 procent. De VVD staat op de vierde plaats met 14,2 procent, gevolgd door Forum voor Democratie met 13,2 procent. GroenLinks en 50Plus boeken beiden winst.
Hulst: CDA het grootst, Forum voor Democratie op tweede plaats
In Hulst heeft het CDA de verkiezingen gewonnen. Forum voor Democratie wordt de tweede partij en de VVD eindigt als derde.
Reimerswaal is klaar met tellen
SGP verliest terrein in Reimerswaal, maar blijft wel de grootste partij met 37,3 procent van de stemmen. Het CDA blijft de tweede partij met 14,7 procent; Forum voor Democratie komt binnen op de derde plaats met 9,4 procent van de stemmen.
Vier jaar geleden was de eerste gemeente - Noord-Beveland - inmiddels al lang klaar met tellen. Maar dit jaar duurt het, vermoedelijk door de grote opkomst, allemaal een stuk langer.
In de Abdij wordt er in spanning gewacht op de resultaten van de eerste gemeente. De opkomst zal in elk geval hoger zijn dan vier jaar geleden. Maar de uitslagen lijken langer op zich te laten wachten dan in 2015.
Ook in het waterschapskantoor in Middelburg is er vanavond een verkiezingsbijeenkomst. Dijkgraaf Toine Poppelaars heeft de avond zojuist geopend.
Als Forum voor Democratie ook in Zeeland veel zetels haalt, is het nog maar zeer de vraag of de partij in het college van Gedeputeerde Staten zal komen. De FvD-kandidaten zijn volstrekt onervaren en hielden zich vrijwel de gehele verkiezingscampagne afzijdig. Lijsttrekker Fred Walravens is niet aanwezig bij de verkiezingsbijeenkomst in de Abdij in Middelburg.
Şerif Uysal (DENK): ,,De uitslag tot nu toe is nog enigszins zorgwekkend. Wel houden we hoop dat we op zijn minst één zetel halen in Zeeland.
Na het tellen van de stemmen in 10 van de 15 stembureaus in de gemeente Hulst lijkt het CDA daar de grootste partij te worden. De christendemocraten staan in Hulst in een tussenstand op ruim 22 procent van de stemmen. Forum voor Democratie komt groot binnen en bezet een tweede plaats met bijna 15 procent van de stemmen; de VVD volgt met ruim 13 procent.
Anita Pijpelink (PvdA): ,,We blijven redelijk stabiel als ik kijk naar de exitpolls. Dat is bemoedigend in deze politiek turbulente tijd. Als we 4 zetels behouden is dat groei, want de vorige keer hadden we de 4e zetel te danken aan een lijstverbinding met GroenLinks.''
Tijd voor de landelijke exitpoll, van de Eerste Kamer. De regeringscoalitie verliest zijn meerderheid in de Eerste Kamer. Nieuwkomer Forum voor Democratie is de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen, die ook de samenstelling van de senaat bepalen.
Volgens de exitpoll van de NOS daalt het aantal zetels van de vier regeringspartijen van 38 naar 31. Zij zullen op zoek moeten naar steun van andere partijen. Forum voor Democratie komt vanuit het niets met 10 personen in de senaat met zijn 75 zetels. En GroenLinks stijgt van 4 naar 8 senatoren.
Harry van der Maas (SGP): ,,Ik zie een aardverschuiving, al verwacht ik dat die in Zeeland iets minder groot zal zijn. Vorige keer hadden we zes zetels. Ik hoop dat we die op eigen kracht kunnen halen. Vorige keer kregen we namelijk de zesde zetel als restzetel uit de lijstverbinding met de CU. Die hebben we deze keer niet.''
Ton Veraart (D66): ,,Het is te vroeg om iets te zeggen over exitpolls. We hebben nu drie zetels. Het kan zijn dat we er een verliezen. Dan moeten we toch tevreden zijn. De prognoses zijn nu dat we in de Eerste Kamer van 10 naar 7 zetels gaan. Kortom, het ziet er niet zo goed uit voor D66 Zeeland. Je ziet een enorme opkomst van FvD. Voor de rest is veel onzeker.''
Fred Walravens (lijsttrekker Forum voor Democratie Zeeland): ,,We zijn met zijn allen positief verrast. Als je kijkt naar de peilingen, zag je dat we het momentum hadden en dat is eigenlijk niet gestopt. Het zijn natuurlijk nog maar exitpolls maar de trend heeft zich voortgezet. We scoren boven verwachting. Dat geeft aan wat er leeft in Nederland en wat Forum in beweging heeft gezet. Ik hoop te zien dat we in Zeeland datzelfde momentum hebben.''
De opkomst voor de Provinciale Statenverkiezingen lijkt flink hoger dan vier jaar geleden. Toen ging 52,2 procent van de stemgerechtigden in Zeeland naar de stembus. Commissaris van de Koning Han Polman - hij bezocht een fiks aantal stembureaus gedurende de dag - constateerde kort na sluiting van de stembussen al een hogere opkomst. Vlissingen noteerde een opkomstpercentage van 50,53 procent (2015: 43,09 procent) en in Goes ging 57,94 procent naar de stembus. Dat was vier jaar geleden 52,48 procent.
Ger van Unen (SP): ,,Ik kan moeilijk inschatten hoe de verkiezingen uitpakken. Ik hoop dat we minimaal gelijk blijven.''
Willem Willemse (50Plus): ,, Ik verwacht 2 of 3 zetels, afgaand op het landelijke beeld en de reacties die we bij het flyeren kregen.''
Jo-Annes de Bat (CDA): ,,We moeten eerst de uitslag voor Zeeland afwachten. Het is Zeeuwse beeld wijkt vaak af van het landelijke. Ik er nu nog niks zinnigs over zeggen.''
Lijsttrekker Gerwi Temmink van GroenLinks: ,,Het ziet er goed uit voor ons. We staan op winst en hopen op drie zetels. Je weet niet hoe het uitpakt. De gebeurtenis in Utrecht heeft invloed gehad, daardoor zijn meer mensen naar de stembus gegaan. Op zich is dat goed, maar ik zie dat Forum voor Democratie een heel grote partij wordt. Ik verwacht niet dat ze in Zeeland zo hoog scoren als in buurprovincies.'' Temmink verwacht niet dat het succes van FvD ten koste zal gaan van GroenLinks.
FvD stormt ook Gelderland groot binnen
Volgens de exitpolls zal Forum voor Democratie het ook in Gelderland goed doen. VVD en CDA zouden daar op 8 zetels komen, FvD op 7.
Jan Henk Verburg (ChristenUnie): ,,De ChristenUnie staat in de plus, dat is mooi. We hadden de laatste keer een restzetel, die ging toen naar de SGP. Nu hebben we geen lijstverbinding, dus hopen we op een derde zetel.'' Verburg vindt de opmars van Forum voor Democratie zorgelijk, met name voor klimaatbeleid.
Trees Janssens (Partij voor de Dieren): ,,We zien in het land dat we licht stijgen. Het wordt spannend of dit genoeg is voor een eerste zetel voor onze partij in Zeeland.''
Peter van Dijk, lijsttrekker van de PVV in Zeeland: ,,Als de trend die we in Zuid-Holland en Noord-Brabant zien doorzet, is dat een aardverschuiving.'' Van Dijk is niet nerveus over de komende exitpoll voor Zeeland, ook al is de PVV in Noord-Brabant bijna gehalveerd: ,,Ik kan er toch niks meer aan veranderen.''
Commissaris van de Koning Han Polman: ,,Het lijkt er op dat de opkomst hoger is dan vier jaar geleden.''
Eerste reactie van VVD-lijsttrekker Kees Bierens: ,,Het landelijk beeld duidt op een stabilisering voor de VVD. Dat geeft hoop.''
Schiermonnikoog is weer de eerste
De gemeente Schiermonnikoog is weer eens als eerste klaar met het tellen van de stemmen. De PvdA heeft daar de meeste stemmen binnengehaald..
Exitpoll Noord-Brabant. Zeeuwse kandidaten van andere partijen schrikken van de enorme winst van FvD.
FvD ook in Noord-Brabant grote winnaar in exitpoll
Ook in Noord-Brabant zou Forum voor Democratie volgens exitpolls de grote winnaar worden met ruim 14 procent van de stemmen. De VVD zou daar wel de grootste partij blijven.
Van de stemgerechtigde inwoners van Vlissingen bracht 50,53 procent een stem uit voor Provinciale Staten en 45,23 voor het waterschap.
In Goes heeft 57,94 procent van de kiesgerechtigden gestemd voor Provinciale Staten. Voor het waterschap bracht 54,31 procent een stem uit.
Kandidaten van zittende partijen in Provinciale Staten van Zeeland kijken in de Abdij bezorgd naar de exitpoll van de provincie Zuid-Holland. Forum voor Democratie zou in die provincie van 0 naar 10 zetels gaan en daarmee de grootste Statenfractie van Zuid-Holland worden.
Eerste exitpoll Zuid-Holland: Forum voor Democratie wint
Uit de eerste exitpolls in Zuid-Holland komt naar voren dat Forum voor Democratie in één klap de grootste partij wordt.
De eerste kandidaten zijn in de Abdij voor de verkiezingsbijeenkomst.
In het stembureau in Sint Kruis werd vier jaar geleden het kleinste aantal stemmen uitgebracht van heel Zeeland. Ook vandaag liep het niet direct storm.
Lijstduwer Van Goethem klapt tegen het asfalt
Wielrenner Brian van Goethem, lijstduwer van het CDA in Zeeland, klapte vandaag tijdens de Nokere Koerse tegen het asfalt. De Zeeuws-Vlaming eindigde als 97e in de koers. Van Goethem houdt de politiek overigens gescheiden van het wielrennen.
Nog een klein uurtje totdat de stembureaus de deuren sluiten.
De landelijke opkomst was rond 19.45 uur 46 procent: 4 procentpunt meer dan in 2015.
Opkomst al om 19 uur boven de 50 procent
De gemeente Tholen meldde dat het opkomstcijfer bij de stembureaus rond 19 uur op 51,56 procent lag. In Reimerswaal had rond die tijd al 55,38 procent van de kiesgerechtigden gestemd voor de provincie. In Noord-Beveland lag de opkomst om 19 uur op 53,9 procent.
Verkeerde biljetten in Oost-Souburg en Ritthem zijn ongeldig
Eventuele stemmen die op een verkeerd (Zuid-Hollands) stembiljet zijn ingeleverd in Oost-Souburg of Ritthem, zijn ongeldig. Dat heeft burgemeester Bas van den Tillaar van de gemeente van de Kiesraad te horen gekregen.
Kapelle telt anders
De gemeente Kapelle doet vanavond mee aan een landelijk experiment waarbij de stemmen anders worden geteld: eerst per partij en pas later de individuele kandidaten. De afgelopen jaren duurde het tellen van de stemmen in Kapelle vaak opvallend lang, maar dat zou dit keer dus wel eens anders kunnen zijn.