De oorlog die Rusland voert in Oekraïne gaat na bijna 3 maanden de ‘derde fase’ in, zeggen leiders in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Volgens hen zal de nieuwste fase zich kenmerken door langdurige gevechten.
Er heerst een overwinningssfeer bij het Oekraïense leger en Poetin zou ‘ernstig ziek’ zijn. Lees hier een overzicht van de gebeurtenissen van afgelopen nacht.
© AP — Volgens het Oekraïense leger is een bijna volledig Russisch bataljon vernietigd bij het oversteken van de rivier Severski Donets in de Donbas. 'Het door Rusland opgelegde militair-civiele bestuur in Cherson heeft aangekondigd dat het Rusland zal vragen om de Cherson-regio op te nemen in de Russische Federatie', deelt het Oekraïense ministerie van Defensie in een bericht op Twitter.
Het ministerie verwacht dat er een referendum in het gebied gehouden zal worden, waarvan de resultaten gemanipuleerd worden zodat dit verzoek zal worden goedgekeurd. 'Inwoners van Cherson gaan naar alle verwachting verder met het demonstreren tegen de Russische bezetting.'
De instroom van Oekraïense vluchtelingen naar Duitsland neemt af. Dat zegt minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser tegen de krant Rheinische Post. Faeser zei dat er nu ongeveer 2000 Oekraïners per dag in Duitsland arriveren. Half maart waren dat er ongeveer 15.000.
De bewindsvrouw verwacht dat de meeste vluchtelingen uit Oekraïne op termijn weer terugkeren naar hun land. ,,Sommigen zullen blijven als zij de kans zien om met hun kwalificaties voet aan de grond te krijgen op de Duitse arbeidsmarkt," zei Faeser.
Ze voegde eraan toe dat er nog veel inspanningen moeten worden geleverd om met name vrouwen, kinderen en ouderen goed op te vangen. Volgens Faeser is er onder de Duitse bevolking nog steeds grote bereidheid om te helpen. ,,Vluchtelingen worden hier zeer goed opgevangen. Er gaat op dit moment niets mis."
De overvolle Oekraïense graansilo’s baren de wereld steeds meer zorgen. Vanuit Europa wordt met man en macht gewerkt aan meer export over land, nu Rusland de Zwarte Zee blijft blokkeren.
© AFP — Een schip wordt volgeladen met graan in de haven van het Roemeense Constanza. Dat is een van de havens waarnaar moet worden uitgeweken, nu Rusland de Oekraïense havens aan de Zwarte Zee blokkeert. Het hoofd van de Oekraïense inlichtingendiensten Kirilo Boedanov voorziet dat de oorlog in zijn land nog voor het einde van het jaar zal eindigen met een Russische nederlaag. Dat zei hij vrijdagavond in een prognose bij de Britse omroep Sky News. Het gaat om de meest gedetailleerde en optimistische prognose van een hooggeplaatste Oekraïense functionaris tot nu toe.
Volgens Boedanov gaat de oorlog zo goed dat Oekraïne tegen het einde van het jaar alle veroverde gebieden terug zal krijgen, inclusief het schiereiland de Krim en de Oost-Oekraïense Donbas-regio. Het keerpunt zou in de tweede helft van augustus komen.
Het Russische leger is volgens Boedanov lang niet zo sterk als gedacht wordt. ,,De Russische kracht is een mythe. Het is niet zo krachtig. Het Russische leger is gewoon een horde mensen met wapens", aldus het hoofd van de inlichtingendienst.
De inlichtingenbaas stelt dat er al een staatsgreep gaande is tegen de Russische president Vladimir Poetin. ,,Uiteindelijk zal de leiding van de Russische Federatie veranderen. Dat proces is al in gang gezet en het gaat die kant op. Het kan onmogelijk worden gestopt", aldus Boedanov tegen Sky News.
Bovendien beweerde hij dat Poetin ernstig ziek zou zijn en er ,,psychisch en fysiek" slecht aan toe zou zijn. Bewijs voor die beweringen gaf Boedanov niet.
De oorlog die Rusland voert in Oekraïne gaat de ,,derde fase" in, zeggen leiders in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Volgens hen zal de nieuwste fase zich kenmerken door ,,langdurig vechten".
Volgens een adviseur van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken, Viktor Androesiv, bestond de eerste fase uit pogingen van Rusland om Oekraïne ,,binnen een paar dagen" in te nemen. Daarna volgde een fase waarin Rusland de Oekraïense troepen probeerde te omsingelen en in meerdere belegerde gebieden uit te schakelen.
Tijdens de nieuwste fase zal het Russische leger de terreinwinst verdedigen die het sinds de invasie op 24 februari heeft geboekt, stelt Androesiv. Het gaat dan bijvoorbeeld om veroverd gebied in de oostelijke regio's Donetsk en Loehansk. ,,Dit laat zien dat ze van plan zijn om het een lange oorlog te maken", aldus de adviseur.
Volgens Androesiv lijkt het erop dat Moskou door de oorlog te rekken het Westen aan de onderhandelingstafel hoopt te krijgen. Het Westen zou dan Oekraïne kunnen overtuigen zich over te geven, zou de gedachte zijn.
Tweeënhalve maand na de Russische inval in Oekraïne heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski opgeroepen tot nog grotere druk van de internationale gemeenschap op Moskou. ,,Met elke dag oorlog nemen de wereldwijde bedreigingen toe en heeft Rusland een nieuwe kans om instabiliteit in andere delen van de wereld uit te lokken", zei het staatshoofd vrijdagavond in een videoboodschap.
Zelenski hekelt dat er landen zijn die sancties tegen Moskou tegenhouden of hulp voor Kiev blokkeren, zonder daarbij landen bij naam te noemen. Ondertussen sterven dagelijks mannen en vrouwen in Oekraïne en dreigen de oorlog en de Russische blokkade van de Oekraïense havens een wereldwijde voedselcrisis te ontketenen, zei de president.
,,Daarom is veel meer druk op Rusland nodig", aldus Zelenski. Om een einde te maken aan de oorlog en ,,ons land snel te bevrijden", heeft Kiev de hulp ,,uit Europese landen, uit landen van de hele vrije wereld" nodig.
© ANP / EPA — De Oekraïense president Volodimir Zelenski. Het stadsbestuur van de Letse hoofdstad Riga heeft vandaag besloten een reusachtig monument voor het Rode Leger, dat dateert uit de Sovjettijd, te ontmantelen. Het 79 meter hoge monument veroorzaakte heel wat controverse.
,,De sloopwerkzaamheden zullen niet goedkoop zijn, aangezien het monument gemaakt is van gewapend beton en bestaat uit verschillende reusachtige sculpturen", verklaarde de burgemeester van Riga, Martins Stakis.
De constructie werd tussen 1979 en 1985 gebouwd ter herdenking van de overwinning van het Sovjetleger op nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Elk jaar komen op 9 mei duizenden Russen aan het monument bijeen om die overwinning te herdenken. Voor heel wat Letten is die datum de start van een moeilijke Sovjetbezetting die pas in 1991 eindigde.
Bijna alle monumenten en gedenkplaten uit het Sovjettijdperk, met uitzondering van die op militaire begraafplaatsen, werden in 1991 verwijderd. Het monument van Riga werd echter beschermd door een verdrag uit 1994 tussen de Letland en Rusland.
Vandaag stemde het Letse parlement voor een wijziging van dit verdrag, waardoor het monument geen wettelijke bescherming meer geniet. In een tweet verklaarde de Russische ambassade in Riga 'verontwaardigd' te zijn over het 'verraderlijke en ongerechtvaardigde besluit dat geen morele of wettelijke basis heeft'.
In 1997 probeerde een groep vrijwilligers het monument op te blazen, maar het explosief ging te vroeg af. Twee mensen kwamen daarom om het leven. Later werden nog verschillende petities gelanceerd. Telkens werd de drempel van 10.000 handtekeningen gehaald, maar toch verwierpen de autoriteiten het voorstel.
© ANP / EPA — Het omstreden sovjetmonument in de Letse hoofdstad Riga zal worden verwijderd. De afvallige Georgische regio Zuid-Ossetië wil op 17 juli een referendum houden over toetreding tot Rusland. Vertrekkend president Anatoli Bibilov van de zelfbenoemde republiek heeft daarvoor een decreet getekend, meldt het Russische persbureau TASS.
De nieuwgekozen president van Zuid-Ossetië Alan Gaglojev zei eerder deze week nog een 'signaal' van Rusland af te wachten voordat hij een referendum wil organiseren over toetreding tot dat land. Hij won zondag de verkiezingen in Zuid-Ossetië van Bibilov en neemt op 24 mei de taken over. Rusland heeft eerder de hoop uitgesproken dat Gaglojev de relatie met Moskou 'continueert'.
,,We komen naar huis", schreef Bibilov op Telegram. ,,Zuid-Ossetië en Rusland zullen één worden. Dit is het begin van een nieuw, groot hoofdstuk."
Voor Georgië is een referendum onacceptabel, omdat het Zuid-Ossetië nog altijd als deel van het land beschouwt. Moskou erkent de Georgische regio's Zuid-Ossetië en Abchazië sinds 2008 als onafhankelijke republieken. Rusland trok toen Georgië binnen en veroverde Zuid-Ossetië binnen een dag. Rusland zei die oorlog te beginnen vanwege genocide op de Russische bevolking. De Russische invasie in Oekraïne begon met een vergelijkbare redenering.
© REUTERS — Vertrekkend president Anatoli Bibilov van de zelfbenoemde republiek Zuid-Ossetië. De Duitse autoriteiten hebben in de haven van Hamburg een luxejacht in beslag genomen dat toebehoort aan Farkhad Akhmedov, een Russische zakenman tegen wie Europese sancties zijn ingesteld.
Luna is al het tweede jacht dat in Hamburg aan de ketting wordt gelegd, na de Dilbar een maand geleden. Dat jacht is eigendom van de Russische oligarch Alisjer Oesmanov
De federale recherche heeft bevestigd dat de eigenaar van het jacht Luna op de lijst staat van Russische prominenten tegen wie Europese sancties zijn ingesteld na de Russische inval in Oekraïne. Volgens een tweet van de autoriteiten is de eigenaar van het vaartuig Farkhad Akhmedov.
De 66-jarige zakenman is actief in de energiesector en de politiek. ,,Hij staat dicht bij het Kremlin en is een actief zakenman in economische sectoren die aanzienlijke inkomsten opleveren voor de regering van de Russische Federatie", staat te lezen in een document van de EU met de lijst van gesanctioneerde Russen.
Zijn jacht is naar schatting 400 miljoen euro waard.
© Jonas Walzberg/dpa — Het luxejacht Luna in de haven van Hamburg. In Oekraïne is voor het eerst sinds de Russische invasie een militair uit Rusland voor de rechter verschenen. De 21-jarige tankcommandant staat terecht voor oorlogsmisdaden. Vadim Sjisjimarin heeft volgens het Openbaar Ministerie in Kiev op 28 februari een 62-jarige burger op een fiets doodgeschoten in het dorpje Tsjoepahivka, in de grensregio Soemi.
De sergeant was samen met vier andere Russische soldaten op de vlucht voor het Oekraïense leger, meldde justitie eerder. Hij zou van een andere militair het bevel hebben gekregen de man te doden om te voorkomen dat hij iets zou vertellen over hun aanwezigheid.
De rechtszaak wordt woensdag vervolgd. De Rus kan bij veroordeling een levenslange celstraf krijgen. Het proces is van groot symbolisch belang voor Oekraïne, dat Rusland beschuldigt van wreedheden tegen duizenden burgers. Moskou ontkent dat het leger doelbewust burgers aanvalt.
Het Russische nutsbedrijf Inter RAO stopt vanaf zaterdag 'voorlopig' met de levering van elektriciteit aan Finland. Volgens de Finse netbeheerder Fingrid zijn betalingsproblemen de reden.
De netbeheerder meldt dat het niet tot problemen zal leiden. Volgens Fingrid voorziet de stroom uit Rusland in 10 procent van de totale elektriciteitsbehoefte van het land. Het hoopt dat te kunnen compenseren door meer stroom uit Zweden te importeren en in eigen land op te wekken.
Volgens Fingrid heeft het Russische bedrijf sinds 6 mei geen geld meer gehad van Nord Pool, een Europese beurs voor het verhandelen van stroom. Een dochteronderneming van Inter RAO zegt dat dit voor het eerst is in haar 20-jarig bestaan. Ze hoopt dat de situatie snel verbetert en de handel kan worden hervat.
De leiders van Finland hebben donderdag kenbaar gemaakt graag aan te sluiten bij de militaire alliantie NAVO. Een stap die door het Kremlin als een bedreiging wordt gezien.
NS gaat strenger toezien op het gratis reizen met een Oekraïens paspoort. Er arriveren inmiddels minder vluchtelingen in Nederland maar toch wordt nog vaak gebruikgemaakt van de regeling. Dat suggereert misbruik. ‘Het is niet bedoeld voor een tripje naar de outlet in Limburg.’
De buitenlanddienst van de Europese Unie voelt er niets voor om zijn voorstel voor een embargo voor olie uit Rusland nog even te parkeren, zeggen ingewijden. Die uitweg wordt in Brussel geopperd nu het plan op taai verzet van vooral Hongarije stuit, waardoor ook de andere nieuwe sancties al ruim een week worden opgehouden.
De nieuwe strafmaatregelen 'vormen een pakket' in de ogen van EU-buitenlandchef Josep Borrell en zijn staf, zegt een hoge EU-bron. Hij spreekt van 'een interne samenhang die zou moeten worden bewaard'. De ingewijde gaat er daarom nog altijd vanuit 'dat in principe het pakket in zijn geheel wordt aangenomen'.
Het ongeduld groeit over de slepende onderhandelingen van de EU-landen over het zesde sanctiepakket voor Rusland. Dat bevat ook bijvoorbeeld strafmaatregelen voor een aantal Russen uit Kremlinkringen, en die krijgen door het gedraal de kans hun Europese bezittingen in veiligheid te brengen. Ook de belangrijke Sberbank ontkomt voorlopig aan sancties. Terwijl de lidstaten het, op de olieboycot na, over het pakket eens zijn.
Hongarije, maar ook Slowakije, Tsjechië en Bulgarije zeggen nog niet zonder Russische olie te kunnen. De landen is respijt aangeboden, maar dat is voor Hongarije nog niet genoeg.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmitro Koeleba, komt volgende week naar Den Haag. Hij voert daar overleg met onder anderen premier Mark Rutte, minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en minister Kajsa Ollongren (Defensie).
Er wordt onder meer gesproken over de Nederlandse steun aan Oekraïne. Er is inmiddels voor meer dan 100 miljoen euro aan militaire goederen naar de regering in Kiev gegaan waaronder vijf pantserhouwitsers.
Ook spreekt de Oekraïense bewindsman met de Tweede Kamer en wordt hij ontvangen door koning Willem-Alexander op Paleis Huis ten Bosch.
© AFP — De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba (links). Rusland zal vanaf morgen niet langer elektriciteit leveren aan buurland Finland wegens onbetaalde rekeningen. Dat meldt de in Helsinki gevestigde leverancier RAO Nordic Oy, die volledig in handen is van het Russische InterRAO.
RAO Nordic Oy heeft sinds 6 mei geen betaling ontvangen voor aan Finland geleverde elektriciteit, zegt de groep in een verklaring. ,,Daarom zijn wij genoodzaakt de invoer van elektriciteit vanaf 14 mei op te schorten", aldus de leverancier.
De door de Russen geleverde elektriciteit is volgens persbureau AP voor 10% van de Finse elektriciteitsconsumptie. Daardoor zouden de problemen voor de Finnen te overzien zijn.
Finland maakte eerder bekend dat het land wil toetreden tot de NAVO. Het Kremlin hekelt die wens. Een toetreding wordt door Rusland gezien als 'een bedreiging'.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft volgens verschillende media uitgehaald naar zijn Franse collega Emmanuel Macron. Zelenski beschuldigt hem ervan 'tevergeefs' te proberen een constructieve dialoog met de Russische president Vladimir Poetin te voeren.
,,We moeten geen uitweg zoeken voor Rusland, en Macron doet dat, tevergeefs", zei de Oekraïner tegen de Italiaanse tv-zender Rai 1. ,,Ik weet dat hij resultaten wil bereiken met zijn bemiddeling tussen Rusland en Oekraïne, maar hij krijgt er geen", zei de Zelenski in een interview dat daarna ook op zijn Telegram-kanaal werd gepubliceerd.
Volgens Zelenski besprak Macron met hem de mogelijkheid om territoriale concessies te doen aan Rusland om op die manier een uitweg uit het conflict te vinden. Iets wat Zelenski en Oekraïne totaal niet bevalt.
Het Élysée reageert dat dat Macron 'nooit iets met Vladimir Poetin heeft besproken zonder de toestemming van president Zelenski". ,,Hij heeft altijd gezegd dat het aan de Oekraïners is om te beslissen over de voorwaarden van hun onderhandelingen met de Russen."
© EPA — Begin februari 2022. De Franse president Emmanuel Macron (links) en zijn Oekraïense collega Volodimir Zelenski in betere tijden, nog voor de Russische invasie van Oekraïne. Nederland is niet principieel tegen een lidmaatschap van Oekraïne in de Europese Unie, maar het moet wel zorgvuldig getoetst worden. Dat deelde premier Mark Rutte vandaag in zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad.
,,Toetreden tot de Europese Unie is een ontzettend lang en ingewikkeld proces”, zei Rutte. ,,Landen moeten voldoen aan enorm veel voorwaarden moeten ze kunnen toetreden. Oekraïne heeft die aanvraag gedaan, en die nemen we zeer serieus. We zijn ook helemaal niet tegen een lidmaatschap van Oekraïne. Waar we wel voor zijn, is dat we het ook zorgvuldig toetsen.”
Afgelopen week sprak Rutte het Oekraïense parlement in Kiev nog toe, maar in zijn speech miste enige toe- of afzegging van een Oekraïens lidmaatschap tot de EU. Hij draaide er wel omheen door te zeggen: ,,Oekraïne is een gewaardeerd lid van de Europese familie. Sinds 2017 heeft het land een formele overeenkomst met de Europese Unie. Voor mij is het nu duidelijk dat deze familieband dichter groeit met de dag.”
© ADR — Premier Mark Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad. De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin heeft voor het eerst sinds de Russische aanval op Oekraïne gesproken met zijn Russische ambtgenoot, Sergej Sjojgoe. Austin riep op tot een 'onmiddellijk staakt-het-vuren in Oekraïne', laat zijn woordvoerder weten in een korte verklaring.
De Amerikaanse minister benadrukte het belang van het openhouden van de communicatielijnen met Rusland. De twee bewindslieden spraken elkaar op 18 februari voor het laatst, aldus het Pentagon. Zes dagen later viel Rusland Oekraïne binnen.
Het Russische leger is bij de mogelijk zwaarste Oekraïense artillerieaanval tot nu toe in de Donbas tientallen tanks en pantservoertuigen in één keer kwijtgeraakt. Het dodental loopt mogelijk in de honderden. Het Britse ministerie van Defensie noemt de mislukte aanval een teken aan de wand: ,,Dit zegt veel over de druk die Russische officieren ondervinden om vooruitgang te boeken.”
Tientallen uitgebrande en gebombardeerde Russische legervoertuigen liggen over honderden meters verspreid aan de Donets-rivier, nabij het dorp Bilohorivka in het oosten van Oekraïne. Dat blijkt uit beelden die door het Oekraïense leger zijn vrijgegeven. Militaire waarnemers telden tot nog toe 73 voertuigen, waaronder minstens 7 T72- en T80-tanks, 17 gepantserde BMP-infanterievoertuigen, kleine boten en trucks. Een tiental voertuigen ligt als een hoop puin bij elkaar aan een van de oevers van de rivier, waarover twee kapotgebombardeerde pontonbruggen liggen.
Volgens Oekraïense militaire bronnen wilde een volledig Russisch bataljon maandag of dinsdag de Donets oversteken tussen de steden Izjoem en Sjevjerodonetsk. In die regio wordt al wekenlang zwaar gevochten. Izjoem werd in april ingenomen door Russische troepen, Sjevjerodonetsk is voorlopig nog in Oekraïense handen. Het bataljon zou geprobeerd hebben de Donets over te steken om die laatste stad in de rug aan te vallen.
© via REUTERS — De twee pontonbruggen zonken naar de bodem van de rivier. Het Oekraïense leger bleek van die plannen op de hoogte te zijn geweest via uitgekiende verkenningsmissies en dronebeelden. Nadat Russische logistieke troepen de twee pontonbruggen over de rivier hadden aangelegd en de eerste tanks en pantservoertuigen erover waren gereden, barstte er een artilleriebombardement los boven het gebied, zo blijkt uit beelden die achteraf werden gemaakt. Het Russische bataljon zou rookgranaten gebruikt hebben en bomen in brand hebben gestoken om de locatie van de pontonbruggen te verhullen, maar duidelijk zonder resultaat.
Mogelijk gaat het om de zwaarste artillerieaanval tot nog toe die door Oekraïne werd uitgevoerd tegen het Russische leger. Berichten over hoeveel militairen bij de aanval zijn omgekomen, zijn er voorlopig nog niet, maar analisten schatten in dat het er mogelijk honderden zijn.
Na de aanval van maandag of dinsdag zou het Russische leger gisteren geprobeerd hebben om een reddingsmissie op touw te zetten en de rivier opnieuw over te steken. Op dronebeelden is te zien hoe een nieuwe pontonbrug is aangelegd, dit keer aan de overkant van de rivier. Ook die ligt echter voor de helft in het water, terwijl in de buurt nog een voertuig in brand staat. Het Britse ministerie van Defensie bevestigde vanmorgen in zijn dagelijkse update de eerste aanval.
© via REUTERS In Kiev begint woensdag het eerste proces over oorlogsmisdaden sinds de Russische invasie in Oekraïne. Op de beklaagdenbank zal een jonge Russische soldaat zitten die ervan wordt verdacht een 62-jarige man te hebben gedood.
De beschuldigde, de 21-jarige Vadim Shishimarin, kwam vandaag in handboeien en in een grijs trainingspak aan in een districtsrechtbank in Kiev voor een inleidende zitting. Het bureau van de openbare aanklager liet aan persbureau AFP weten dat het proces zal doorgaan op 18 mei, in dezelfde rechtbank. Shishimarin wordt ervan verdacht met een kalasjnikov een ongewapende 62-jarige burger te hebben gedood. Hij zou door het raam van de auto waarin hij op dat moment zat hebben geschoten.
Volgens het Oekraïense openbaar ministerie was de Russische soldaat met vier andere militairen onderweg nadat hun konvooi op 28 februari was aangevallen. Zij hadden de auto gestolen in de buurt van het dorp Sjoepachivka in de noordoostelijke regio Soemi. Het slachtoffer, dat niet is geïdentificeerd, reed op een fiets aan de kant van de weg in de buurt van zijn huis.
De advocaat van Shishimarin verklaarde dat zijn cliënt de moord op een 62-jarige man heeft bekend, maar zei niet of hij al dan niet schuldig zou pleiten. Hij riskeert levenslange gevangenisstraf als hij wordt veroordeeld voor oorlogsmisdaden en moord met voorbedachten rade.
Volgens de beschuldigde kreeg hij het bevel te schieten. ,,Ik heb één keer op hem geschoten. Hij viel en we vervolgden onze weg", verklaarde hij. Woensdag gaf het Oekraïense openbaar ministerie een foto van de beklaagde vrij.
© ANP / EPA — De 21-jarige Russische soldaat Vadim Shishimarin (midden) in de rechtszaal. Oekraïense vrouwen die naar Polen zijn gevlucht, moeten toegang krijgen tot geboortebeperkende middelen en hebben recht op abortus. De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties UNHCR maakt zich zorgen of Oekraïners die tijdens de oorlog verkracht zijn wel een abortus kunnen krijgen in Polen.
Volgens de UNHCR voldoet de abortuswetgeving van Polen niet aan de internationale standaarden. Sinds 2020 is abortus alleen nog in uitzonderlijke gevallen toegestaan. Tegen die beslissing is in Polen veel gedemonstreerd, maar de conservatieve regering houdt vast aan de strenge regels.
Uit Oekraïne komen bij de VN meldingen binnen dat mensen verkracht worden door Russische soldaten. Toezichthouders proberen die berichten te onderzoeken.
Sinds de oorlog uitbrak in Oekraïne zijn al meer dan 3 miljoen Oekraïners naar Polen gevlucht. Vrouwenrechtenorganisaties zien in dezelfde periode al een stijging in de vraag naar abortuspillen, met name vanuit Polen en Oekraïne.
© ANP / EPA — Vluchtelingen uit Oekraïne moeten eenvoudiger en sneller een bankrekening kunnen openen, zegt VluchtelingenWerk. De vluchtelingen hebben daarvoor een biometrisch paspoort nodig, met een chip waarop bijvoorbeeld hun vingerafdruk staat, maar in Oekraïne hebben veel mensen niet zo'n paspoort.
VluchtelingenWerk wil dat banken meer ruimte krijgen om soepeler te zijn en dat de vluchtelingen sneller een ander identiteitsbewijs krijgen, zodat ze alsnog een bankrekening kunnen openen. Met een rekening kunnen ze werken en salaris ontvangen, maar ook een telefoonabonnement of een verzekering afsluiten.
Het bedrag aan financiële transacties dat is tegengehouden in het kader van de sancties tegen Rusland is de afgelopen weken flink gestegen. Het gaat om iets meer dan 425 miljoen euro, maakte het kabinet vrijdag bekend. Ruim drie weken geleden stond de teller nog op 274 miljoen.
De tegoeden die zijn bevroren door Nederlandse financiële instellingen zijn in die tijd nauwelijks gegroeid. Daar gaat het om bijna 641 miljoen euro.
Nationaal sanctiecoördinator Stef Blok kwam vandaag met zijn eindrapport. Hij concludeert 'dat er bij de bevriezing van tegoeden - op basis van de huidige informatie - geen aanwijzing is dat er iets gemist is'. Hij werd aangesteld omdat de Kamer ontevreden was over de uitvoering van de sancties door het kabinet.
Volgens Blok moet er wel wel wat verbeterd worden als het gaat om toezicht en handhaving van sancties. Hij pleit voor een permanente sanctiecoördinator bij Buitenlandse Zaken. Verder moet de meldplicht van notariaat, advocatuur en accountancy worden versterkt. Ook moet het makkelijker worden om gegevens uit te wisselen.
© ANP — Stef Blok. De benefietactie van Nederlandse bioscopen en filmhuizen voor Oekraïne heeft zo'n 15.360 euro opgebracht. Distributeur ABC Film Distribution laat weten dat dit bedrag mogelijk nog wat hoger ligt omdat bioscopen ook losse donaties van bezoekers hebben overgemaakt naar Giro555.
Voor de benefietactie draaiden verschillende bioscopen en filmhuizen sinds 31 maart een of meerdere keren de film The Guide. De film van de Oekraïense regisseur Oles Sanin, kwam uit in 2014. De film is bekroond met meerdere prijzen, maar heeft nooit eerder in een Nederlandse bioscoop gedraaid. Volgens ABC Film Distribution trok de film in de actieperiode ongeveer 1500 bezoekers. Er deden uiteindelijk 45 bioscopen mee met de actie.
The Guide speelt zich af in de jaren 30, toen miljoenen Oekraïners honger leden door wetten die werden opgelegd door het Sovjetregime. Wanneer de vader van de 10-jarige Peter in Sovjetrepubliek Oekraïne wordt vermoord, vlucht de jongen samen met een blinde kobzar, een rondtrekkende muzikant, genaamd Ivan Kotsjerha. De film kreeg twee prijzen op het Odessa International Film Festival, in de categorie Beste Acteur en Beste Cinematografie. Bovendien was de film de Oscar-inzending van Oekraïne, voor de categorie Beste Internationale Film.
Het Russische leger viel op 24 februari Oekraïne binnen. Sindsdien zijn miljoenen mensen het land ontvlucht, duizenden mensen gedood of gewond geraakt en talloze gebouwen verwoest. Op Giro555 is tot nu toe al meer dan 160 miljoen euro gedoneerd voor hulp aan Oekraïne. Het gironummer werd eind februari namens elf samenwerkende hulporganisaties geopend om geld op te halen voor de getroffenen van de oorlog daar.
De ministers van Financiën van de G7 zijn van plan om bijna 30 miljard euro steun te gaan bieden aan Oekraïne vanwege de Russische invasie van het land. Dat meldden bronnen aan het Duitse blad Der Spiegel. Volgende week is in Duitsland een bijeenkomst van de ministers van Financiën van de G7.
Op die bijeenkomst zal onder meer worden gepraat over de financiering van de wederopbouw van Oekraïne. Het steunpakket van bijna 30 miljard euro in de vorm van leningen en subsidies zou Oekraïne tot eind dit jaar moeten helpen met zijn financiële verplichtingen. Daarbij zou Oekraïne dus niet het gehele bedrag terug hoeven te betalen.
Overigens is er volgens Der Spiegel wel een Europees G7-land dat nog niet heeft ingestemd met het steunpakket. Welk land dat is, werd niet gemeld. De G7 bestaat uit de Verenigde Staten, Duitsland, Canada, Frankrijk, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk. Ook de Europese Unie neemt deel aan het overleg.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan is geen voorstander van een eventueel Navo-lidmaatschap van Zweden en Finland. Zijn land is sinds 1952 aangesloten bij de militaire alliantie, waarvan de dertig lidstaten nieuwe leden unaniem moeten goedkeuren.
,,We hebben geen positief oordeel. Scandinavische landen zijn als gasthuizen voor terroristische organisaties'', zei Erdogan. Hij beschuldigde Stockholm en Helsinki van 'het herbergen van PKK-terroristen', verwijzend naar de Koerdische Arbeiderspartij.
Voormalige leiders van Turkije hebben volgens Erdogan een fout gemaakt door Griekenland eerder toe te laten treden tot de Navo. ,,We willen niet een tweede fout maken.'' Als Turkije zich niet achter de eventuele aanvragen van Zweden en Finland schaart, betekent dit dat die landen geen lid kunnen worden van het bondgenootschap.
De Finse buitenlandminister Pekka Haavisto roept in een reactie op tot geduld en een stapsgewijze aanpak. Daarnaast stelt hij dat Turkije eerder positief zou hebben gereageerd. Haavisto en zijn Zweedse collega zijn morgen in Berlijn bij een informele bijeenkomst van de NAVO. Daar treffen ze ook hun Turkse ambtgenoot.
Finland en Zweden hebben nog geen officieel besluit genomen over toetreding tot de NAVO, maar lijken daar wel toe te neigen. Dit weekend wordt meer bekend over of beide landen zich bij het bondgenootschap willen aansluiten. NAVO-chef Jens Stoltenberg zei eerder dat de landen snel lid kunnen worden.
© REUTERS — De Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft in een telefoongesprek met Vladimir Poetin aangedrongen op een staakt-het-vuren in Oekraïne, en wel zo snel mogelijk. De bewering dat nazi's daar aan de macht zijn, zoals Rusland beweert, is onjuist, aldus Scholz op Twitter.
Scholz heeft de Russische president gewezen op Russische verantwoordelijkheid voor de mondiale voedselsituatie. De oorlog maakt het erg moeilijk voor Oekraïne graan het land uit te krijgen, terwijl het een belangrijke leverancier is, waar veel landen afhankelijk van zijn.
Poetin zei volgens het Kremlin dat de onderhandelingen over een einde van het conflict 'worden geblokkeerd door Kiev', zoals hij al vaker heeft beweerd. Beide leiders hebben elkaar al vaker gesproken. Het gesprek van vrijdag, het eerste in weken, kwam er volgens Moskou op initiatief van Duitsland. De contacten tussen Rusland en Duitsland worden op verschillende niveaus voortgezet, aldus Moskou.
Het Verenigd Koninkrijk heeft sancties afgekondigd tegen mensen die dicht in de buurt van president Vladimir Poetin staan. Het gaat onder meer om zijn ex-vrouw Ljoedmila Otsjeretnaja, neven en nichten van Poetin en de waarschijnlijke huidige vriendin van de president, Alina Kabajeva.
,,We leggen het duistere netwerk rond Poetin bloot en we richten ons op de luxe levensstijl die zij aanhouden. Onze blik is op de binnenste cirkel rond Poetin'', aldus minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss. ,,We zullen doorgaan met de sancties totdat Oekraïne zegeviert.''
Volgens officiële informatie ontvangt Poetin een bescheiden salaris, maar het vermoeden is dat hij miljarden euro's heeft. De Britten zeggen dat veel van Poetins fortuin is ondergebracht bij familieleden en andere naasten, die een hoge functie krijgen en in ruil daarvoor loyaal moeten blijven aan de president.
De foto’s van Timur Mirosjnytsjenko, die vanuit een bunker het Eurovisie Songfestival becommentarieert, gingen de wereld rond. Het was een opvallend beeld. Maar wel noodzakelijk, vertelt de presentator aan het Belgische Qmusic.
Oekraïne is niet van plan het strategisch gelegen Slangeneiland op te geven aan het Russische leger. Het hoofd van de inlichtingendiensten Kirilo Boedanov zegt vrijdag voor het eiland te zullen blijven vechten 'zolang dat nodig is'.
Volgens Boedanov is Slangeneiland belangrijk voor de toegang tot de Zwarte Zee. Vanaf daar kunnen Russen het scheepvaartverkeer van en naar het zuiden van Oekraïne blokkeren. Rusland kreeg het eiland aan het begin van de oorlog in handen, maar heeft het niet echt onder controle. Er wordt veel gevochten rond het eiland.
Slangeneiland ligt zo'n 35 kilometer uit de zuidwestkust van Oekraïne, vlakbij de grens met Roemenië. Het is een klein eiland met lastig te bedwingen rotsen. Het kreeg grote bekendheid op de eerste dag van de oorlog toen Oekraïense militairen de Russische marine te verstaan gaven dat ze weigerden te vertrekken van het eiland.
De Zweedse regering en het Zweedse parlement spreken zich in een uitgebreid rapport uit vóór Navo-lidmaatschap. De defensiecommissie wil wel dat er veiligheidsgaranties komen voordat Zweden een lidmaatschap van de Navo aanvraagt. Minister van Buitenlandse Zaken Ann Linde zegt dat een aanmelding mogelijk zorgt voor een reactie van Rusland.
De garantie zou inhouden dat andere landen Zweden bijstaan mocht Rusland het land aanvallen voordat het lidmaatschap van de Navo rond is. De Verenigde Staten, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk hebben die veiligheidsgaranties al toegezegd. Zweden is pas volwaardig Navo-lid als alle dertig leden akkoord gaan met hun toetreding.
Een Zweeds lidmaatschap van de Navo is beter voor de veiligheid in Noord-Europa en voor de militaire samenwerking met buurlanden, zei Linde. ,,Zweeds lidmaatschap van de Navo zou de drempel voor militaire conflicten verhogen en dus een preventief effect hebben op mogelijke conflicten in Noord-Europa'', aldus Linde. Het was voor Zweden lange tijd goed om niet verbonden te zijn aan andere landen op militair vlak, maar 'we zitten nu in een nieuwe situatie'.
De leiders van Finland maakten donderdag bekend lid te willen worden van de NAVO. Het militaire verbond liet het land weten dat het snel kan toetreden. Naar verwachting zal de Zweedse premier Magdalena Andersson maandag de regering in een speciale zitting bij elkaar roepen om formeel de Navo-aanvraag goed te keuren.
© AP — De Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Ann Linde. Vier Russische voetbalclubs hebben bij het internationaal sporttribunaal CAS beroep aangetekend tegen hun uitsluiting van Europees voetbal voor het seizoen 2022-2023. Het gaat om FC Zenit, Dinamo Moskou, FC Sotsji en CSKA Moskou, de huidige nummers 1 tot en met 4 van de Russische competitie.
De Europese voetbalbond UEFA besloot begin dit jaar na de Russische militaire inval in Oekraïne om Sint-Petersburg te schrappen als speelstad van de finale van de Champions League. Russische teams werden ook uit de Europese competities gezet. Zo mag Rusland komende zomer niet meedoen aan het EK voor vrouwen in Engeland.
Begin deze maand bepaalde de UEFA dat Russische clubs ook komend seizoen niet mogen meedoen aan de Europese toernooien. Zenit verzekerde zich onlangs van de landstitel en zou normaal gesproken rechtstreeks in de lucratieve Champions League terechtkomen. De club uit Sint-Petersburg hoopt dat via het CAS alsnog voor elkaar te krijgen.
De Europese Unie steekt nog eens een half miljard euro in het fonds waaruit EU-landen wapens en militair materieel voor Oekraïne kunnen bekostigen. Het totaalbedrag voor dit jaar komt daarmee op 2 miljard euro, een verviervoudiging. Het extra geld is bedoeld voor zware wapens voor Oekraïne, zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell.
Het Westen leverde Oekraïne aanvankelijk alleen lichte verdedigingswapens, maar dat is de laatste weken veranderd. Rusland zet inmiddels alles in op het oosten van Oekraïne en het Oekraïense leger daar heeft zwaar wapentuig nodig om stand te kunnen houden en hier en daar te kunnen terugslaan.
EU-landen die Oekraïne willen helpen zich tegen Rusland te verdedigen, kunnen wapenleveranties declareren bij het fonds. De zogeheten 'vredesfaciliteit' wordt gevuld met bijdragen van de lidstaten, die dus moeten bijleggen om het fonds uit te breiden. Tot dusver is steeds geld dat bedoeld was voor komende jaren naar voren gehaald.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de G7-landen zeggen Oekraïne te steunen tot het land de oorlog met Rusland heeft gewonnen. De Franse minister Jean-Yves Le Drian zei dat de landen 'sterk verbonden' zijn.
,,We blijven Oekraïne op de lange termijn steunen in de strijd voor soevereiniteit. Tot aan de overwinning van Oekraïne'', aldus Le Drian. De ministers overleggen in Noord-Duitsland over de situatie in Oekraïne. Daar zijn ook de Oekraïense en Moldavische ministers van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba en Nicu Popescu bij aanwezig.
Duitsland zei dat de G7-landen eenheid moeten tonen. ,,Sinds de Koude Oorlog zijn de G7-landen niet zo uitgedaagd en nog nooit stonden we sterker samen'', zei de Duitse minister Annalena Baerbock.
De G7 bestaat uit Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. De Europese Unie neemt ook deel aan de G7, maar is geen soevereine staat en dus geen lid.
© ANP / EPA — De ministers van Buitenlandse Zaken van de G7-landen. Een crowdfundingsactie van de Oekraïense regering om het land te ondersteunen na de Russische inval, heeft in een week tijd al bijna 25 miljoen euro opgebracht. Dat maakte de minister van Digitale Transformatie, Michajlo Fjodorov, in de nacht op vrijdag bekend.
De donaties van de campagne United24 kwamen uit 72 landen. Het geld wordt verdeeld over de ministeries om de meest noodzakelijke projecten te financieren, zei Fjodorov.
Via de website United24 kunnen mensen nu ook afzonderlijk geld doneren voor het leger, medische hulp en de heropbouw van Oekraïne. Betalen is mogelijk met bankkaarten, PayPal en zelfs cryptomunten. De bedoeling is dat het gebruik van het geld elk kwartaal extern doorgelicht zal worden.
,,De internationale sancties tegen Rusland moeten van kracht blijven tot alle troepen Oekraïne hebben verlaten'', dat heeft de Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss volgens de BBC gezegd op een bijeenkomst van haar G7-collega's in Duitsland.
,,Poetin vernedert zichzelf op het wereldtoneel. We moeten ervoor zorgen dat hij een nederlaag in Oekraïne te verwerken krijgt die hem elk voordeel ontneemt en uiteindelijk verdere agressie aan banden legt'', zei ze.
De buitenlandminister zei ook dat de bondgenoten van Oekraïne zich moeten inzetten voor meer sancties tegen Rusland en dat ze 'verder en sneller' moeten gaan om het land te steunen in zijn oorlog.
In zijn nachtelijke videoboodschap zei de Oekraïense president Volodimir Zelenski dat de strategische nederlaag van Moskou 'duidelijk' is. Volgens de president is de Russische nederlaag 'duidelijk voor iedereen ter wereld', maar hebben de Russen 'niet de moed om dat toe te geven'. ,,Het zijn lafaards en ze proberen de waarheid onder nieuwe raket-, lucht- en artillerieaanvallen te verbergen.''
In zijn speech bedankte de Oekraïense president ook alle verplegers en verpleegsters voor hun inzet. Sinds de invasie begon hadden de Russen 570 medische faciliteiten aangevallen en 101 ziekenhuizen volledig vernietigd, aldus Zelenski. ,,Wat dat betekent? Dat het barbarij is. Het is de zelfvernietiging van Rusland als een staat die door de wereld gezien zou kunnen worden als een beschaafde natie.”
Vertegenwoordigers van het Rode Kruis en de Verenigde Naties onderhandelen met Rusland over de evacuatie van de laatste Oekraïense soldaten uit Marioepol. Vicepremier Irina Veresjtsjoek zei donderdagavond op de Oekraïense televisie dat een nieuwe gespreksronde is begonnen over de aftocht van de circa duizend soldaten die zich hebben verschanst in de staalfabriek van Azovstal in Marioepol, het laatste Oekraïense bolwerk in de zwaar gebombardeerde stad.
Volgens Veresjtsjoek moet de evacuatie in verschillende stadia plaatsvinden, te beginnen met de zwaargewonden. De afspraken moeten op papier worden gezet en door alle partijen worden ondertekend, benadrukte ze. Ze zei dat Turkije in de gesprekken bemiddelde.
Eerdere pogingen om met Rusland tot een overeenkomst te komen over een aftocht uit Marioepol strandden. Oekraïne had onder meer voorgesteld om Russische krijgsgevangenen te ruilen tegen zwaargewonde Oekraïense soldaten.
De Oekraïense soldaten hebben zich verschanst in bunkers en ondergrondse gangen op het uitgestrekte terrein van de staalfabriek. Ook zouden nog zo'n honderd burgers zich er schuilhouden. Rusland voert dagelijks bombardementen uit op het complex, met vliegtuigen, artillerie en tanks.
© REUTERS — De staalfabriek van Azovstal in Marioepol. De Oekraïense stad Kremenstjoek, een belangrijk industrieel knooppunt in het midden van het land, is donderdag getroffen door de zwaarste raketaanval sinds het begin van de Russische invasie. De Oekraïense president Volodimir Zelenski spreekt in zijn gebruikelijke toespraak van een ,,zinloze aanval", waarbij onder meer een olieraffinaderij werd getroffen.
Het Oekraïense persbureau UNIAN meldt op basis van de gouverneur van de regio dat er geen gewonden zijn gevallen bij de aanval. Zeker twaalf Russische raketten zouden verschillende doelwitten hebben geraakt. Vooral de raffinaderij kwam onder vuur te liggen.
De gouverneur zegt volgens Al Jazeera in een bericht op Telegram dat de olieraffinaderij op dat moment ,,niet operationeel" was. Zelenski meldt echter dat inwoners van de regio's Zaporizja en Donbas door de ,,laffe aanval" zonder brandstof komen te zitten. De Oekraïense president vraagt zich hardop af wat Russische troepen proberen te bereiken met dergelijke aanvallen.
Buitenlandse media hebben de raketaanvallen niet onafhankelijk kunnen bevestigen. Ook is het niet duidelijk of de olieraffinaderij nog operationeel was en wat de eventuele gevolgen voor de brandstoftoevoer in de omliggende regio's zijn.
