Als reactie op het drone-incident heeft de Britse minister van Defensie, Ben Wallace, er bij Moskou op aangedrongen het internationale luchtruim te respecteren. ,,Alle partijen zouden dat moeten doen", zei hij.
Rusland ontkent dat de drone is neergestort door toedoen van de straaljagers, maar beweert dat dit komt door 'scherp manoeuvreren'. Volgens het ministerie van Defensie hebben de vliegtuigen geen wapens gebruikt en zijn ze veilig teruggekeerd naar hun thuisvliegveld. De Russische ambassadeur Anatoly Antonov, die door de Amerikaanse regering ter verantwoording werd geroepen, zegt dat Rusland het incident ziet als een provocatie, maar ook dat het land niet uit is op een confrontatie met de VS.
Een woordvoerder van het Pentagon wil niet zeggen of het zou proberen om de drone te bergen, maar merkte op Rusland dat in ieder geval niet heeft gedaan. De Verenigde Staten hebben zelf geen oorlogsschepen in de Zwarte Zee, maar ze vliegen er wel routinematig met verkenningsvliegtuigen.
Rusland gaat proberen om de neergestorte militaire drone van de Verenigde Staten uit de Zwarte Zee te halen, aldus een lid van de Veiligheidsraad. Die zegt ook dat de drone aantoont dat de VS 'direct deelnemen' aan de oorlog in Oekraïne.
,,Ik weet niet of we de drone kunnen bergen of niet, maar het moet gebeuren. En we zullen er zeker aan werken", zei secretaris Nikolaj Patroesjev tegen Russische staatstelevisie. Daarnaast beschuldigde hij de VS, een zeer belangrijke partner van Oekraïne, ervan te liegen over hun betrokkenheid bij de oorlog.
Het is niet duidelijk of de Amerikanen zelf gaan proberen om het wrak van de drone uit zee te halen. Volgens het Witte Huis is er een kans dat de drone nooit wordt geborgen, omdat die mogelijk terecht is gekomen in een te diep gedeelte van de Zwarte Zee. Een woordvoerder zei dat Rusland dankzij voorzorgsmaatregelen maar beperkt informatie uit de kapotte drone kan halen.
De onbemande drone stortte dinsdag neer na een incident met Russische straaljagers. Volgens de Amerikanen was de drone in het internationaal luchtruim bezig met een routinesurveillancevlucht en werd deze plots geraakt door een van de straaljagers. Rusland ontkent verantwoordelijk te zijn voor de crash en stelt dat de relatie met de VS 'een dieptepunt' had bereikt.
Het Turkse parlement zal 'zeer waarschijnlijk' voor half april het Navo-lidmaatschapsaanvraag van Finland goedkeuren, zeggen twee Turkse functionarissen. Het lijkt er steeds meer op dat Finland afzonderlijk van Zweden tot het militaire bondgenootschap zal toetreden.
De uitspraken komen vlak voor een meerdaags bezoek van de Finse president Sauli Niinistö aan Turkije. De Turkse president Erdogan hintte woensdag opnieuw op groen licht voor de Finse lidmaatschapsaanvraag.
Finland en Zweden trekken samen op in hun poging lid te worden van de Navo, als reactie op de oorlog in Oekraïne. Hun aanvragen moeten door alle dertig Navo-lidstaten worden goedgekeurd. Turkije ligt nog dwars. De Turkse bezwaren richten zich met name op Zweden. Ankara eist dat Zweden meer actie onderneemt tegen aanhangers van terroristische groeperingen, bijvoorbeeld de Koerdische Arbeiderspartij (PKK).
© AP — De Turkse president Erdogan. De Duitse strijdkrachten hebben nog meer tekorten aan wapens en andere uitrusting dan voor de Russische invasie in Oekraïne in februari vorig jaar begon, zegt het parlementslid belast met contacten met het leger, Eva Högl. ,,De Bundeswehr heeft te weinig van alles en nóg minder dan op 24 februari 2022", schrijft Högl.
Ze bekritiseert de regering, omdat die volgens haar wel meer geld vrijmaakt voor defensie, een fonds van 100 miljard euro, maar dat het daadwerkelijk uitgeven van dat geld slechts moeizaam van de grond komt. Bovendien geeft het leger allerlei zaken aan Oekraïne, maar worden die zaken niet of te traag vervangen.
Op 14 maart 2022 ging Marina Ovsjannikova de wereld over met haar protestactie op de Russische staatstelevisie: ze hield live in de uitzending een protestposter tegen de oorlog omhoog. Daardoor verloor ze haar familie, huis en werk. Toch gaat ze door met haar verzet. ,,Iedereen haatte me.’’ Lees hier het hele verhaal.
© ANP / EPA Graanproducenten in Bulgarije hebben maandag opgeroepen tot een importverbod op Oekraïense tarwe. De belastingvrije invoer uit Oekraïne, die ruim 30 procent goedkoper is, maakt de binnenlandse tarweproductie niet langer concurrerend, zeiden deelnemers aan protesten in drie noordelijke Bulgaarse regio's op staatsradio BNT. ,,De markt is ingestort, de kampen zijn vol", zei protestcoördinator Dimitar Dimoitrov. Soortgelijke problemen zijn er als gevolg van het importeren van goedkopere zonnebloempitten uit Oekraïne.
Om de Oekraïense economie te ondersteunen in het kader van de oorlog met Rusland, schortte de Europese Unie vorig jaar de douanerechten en andere handelsmaatregelen op die van toepassing zijn op invoer uit Oekraïne.
De Italiaanse minister van Defensie Guido Crosetto beschuldigt de Russische paramilitaire groepering Wagner van het aanwakkeren van illegale migratie naar Europa om bondgenoten van Oekraïne te straffen.
,,De exponentiële toename van het migratiefenomeen vanaf de Afrikaanse kusten maakt in niet te verwaarlozen mate ook deel uit van een duidelijke strategie van hybride oorlogsvoering die de Wagner Groep - huurlingen in loondienst van Moskou - toepast door gebruik te maken van zijn aanzienlijke gewicht in verschillende Afrikaanse landen', zei de minister maandag in een verklaring.
,,Net zoals de EU, de Navo en het Westen zich hebben gerealiseerd dat cyberaanvallen deel uitmaken van de wereldwijde confrontatie veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne, zouden ze nu moeten begrijpen dat het front boven Zuid-Europa elke dag gevaarlijker wordt", vervolgde hij. ,,Ze moeten er bovendien rekening mee houden dat ongecontroleerde en voortdurende immigratie een middel wordt om de meest blootgestelde landen, Italië voorop, en hun geostrategische keuzes te beïnvloeden".
Zo'n 55 Oekraïense soldaten voltooien deze week in Spanje een Leopard 2-training van een maand. Daarin leerden ze om te gaan met de gevechtstanks van Duitse makelij die westerse bondgenoten aan Kiev hebben geleverd of beloofd. Dat maakte een regeringsbron in Madrid maandag bekend.
De militairen, die half februari in Spanje arriveerden, vertrekken woensdag naar Polen voordat ze terugkeren naar Oekraïne en het front. Ze werden twaalf uur per dag en zes dagen per week getraind op de militaire basis San Gregorio bij de stad Zaragoza in het noordoosten van Spanje, zei de Spaanse kapitein Contreras tijdens een persbezoek.
Rusland ontvoert Oekraïense kinderen uit de gebieden die het bezet heeft, om ze vervolgens onder te brengen bij Russische gezinnen. Dat zegt een Oekraïense mensenrechtenorganisatie. Polen wil deze kinderen nu samen met de Europese Commissie terughalen.
Lees hier het hele verhaal
Het Kremlin is niet blij met de Oscar voor de documentaire over de gevangen oppositieleider Aleksej Navalny. De film over de vergiftiging van de felste criticus van president Vladimir Poetin won zondagnacht de belangrijkste prijs voor documentaires. Moskou ziet die toekenning als een bewijs van 'politisering' van de Oscars.
Navalny kon zelf de prijs niet in ontvangst nemen omdat hij in de gevangenis zit, maar zijn vrouw Joelia was wel op het filmgala. ,,Mijn man zit in de gevangenis voor het vertellen van de waarheid, voor het verdedigen van de democratie", zei ze toen ze samen met hun kinderen op het podium stond.
In de documentaire zoekt Navalny samen met Bellingcat-onderzoekers uit wie er verantwoordelijk is voor zijn vergiftiging. Tijdens de film zat hij in Duitsland om te herstellen van die aanval. Na zijn terugkeer naar Rusland werd hij meteen opgepakt. Hij zit nu een celstraf uit van 11,5 jaar.
Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov moest toegeven dat hij de film niet heeft gezien, maar vermoedt dat het een gepolitiseerde documentaire is. ,,En Hollywood schuwt zelf soms ook niet om werken te politiseren."
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft beschietingen op de zuidelijke stad Cherson, waarbij eerder zaterdag drie doden vielen, scherp veroordeeld. Het gaat volgens hem om 'brute terroristische aanvallen' van pro-Russische eenheden.
De slachtoffers zaten in een auto die door de Russen werd beschoten en in brand vloog, zeiden regionale autoriteiten. Meerdere auto's werden getroffen en drie andere mensen raakten gewond. Volgens Zelenski waren de inzittenden naar een winkel gegaan om boodschappen te doen. ,,Ik wil al onze steden en gemeenschappen steunen die het slachtoffer zijn van brute terroristische aanvallen", aldus de president in zijn dagelijkse videoboodschap.
Zelenski noemt Rusland een 'slechte staat', die wapens gebruikt om 'leven te vernietigen en niets menselijks achter te laten'. ,,Ruïnes, puin en granaatinslagen in de grond zijn een zelfportret van Rusland", zei het Oekraïense staatshoofd.
Donderdag meldde Kiev ook al dat drie mensen in Cherson om het leven waren gekomen door Russische artillerie. Sinds de Russische troepen de stad eind vorig jaar hebben verlaten, nemen ze Cherson regelmatig onder vuur vanaf de andere kant van de rivier de Dnjepr. Cherson is deel van het gebied dat Rusland zei te annexeren, maar dat daarna door de Oekraïners is heroverd.
© ANP / EPA — Reddingwerkers in Cherson na een Russische beschieting. De regeringspartij in het Kaukasische Georgië heeft een omstreden wetsontwerp ingetrokken, na talrijke protesten tegen het voorstel. De wet zou het mogelijk maken dat organisaties worden aangemerkt als ‘buitenlandse agenten’ wanneer ze meer dan 20 procent van hun financiering uit het buitenland ontvangen.
Tegenstanders vrezen dat dit kan worden gebruikt om critici het zwijgen op te leggen. Ze noemen het antidemocratisch en anti-Europees en zijn bang dat het een EU-lidmaatschap in de weg zal staan. Enkele EU-kopstukken en EU-lidstaten uitten al hun bezorgdheid.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz ziet bij de Russische president Vladimir Poetin momenteel 'helaas' geen tekenen van bereidheid om te onderhandelen over een einde van de oorlog in Oekraïne. Dat zei hij volgens persbureau Reuters tegen de NBR group.
Scholz voegde eraan toe dat Oekraïne zelf moet beslissen tegen welke voorwaarden zij een vrede kan accepteren.
Ook zei hij dat de energieopslag van Duitsland voor de volgende winter voldoende zal zijn gevuld.
© ANP / EPA — De Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Het al maanden door Rusland belegerde Oost-Oekraïense Bachmoet zou 'de komende dagen' kunnen worden ingenomen, denkt Navo-chef Jens Stoltenberg. Russische troepen weten de vrijwel ontvolkte stad steeds verder van de buitenwereld af te snijden, al houdt Oekraïne er vooralsnog stand.
,,We kunnen niet uitsluiten dat Bachmoet in de komende dagen uiteindelijk zal vallen", zei Stoltenberg bij aankomst voor overleg met de defensieministers van de EU-landen in Zweden. ,,Daarom is het belangrijk te onderstrepen dat dit niet per se een keerpunt in de oorlog vormt."
Rusland zet al maanden alles op alles om Bachmoet te veroveren, met zware verliezen aan beide kanten tot gevolg. Westerse bondgenoten van Oekraïne en militair deskundigen relativeren het belang van de stad, maar de regering in Kiev steekt toch ook veel in de verdediging. De inmiddels haast met de grond gelijk gemaakte plaats heeft een grote symbolische waarde gekregen.
© AFP — Navo-chef Jens Stoltenberg Oekraïense vluchtelingen kunnen mogelijk ook na maart volgend jaar rekenen op soepele opvangregels in de Europese Unie. De Europese Commissie 'staat klaar' om die zo nodig ook daarna te laten doorlopen, zegt zij. Maar ondertussen moeten Oekraïners die nog langer willen blijven of juist terug willen ook worden geholpen.
De EU vangt sinds de invasie meer dan 4 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne op. Zij hoeven een jaar lang geen asiel aan te vragen en mogen anders dan andere ontheemden in de unie werken, naar school en naar de dokter. Die speciale status voor Oekraïners, die de EU nog nooit eerder inzette, zou eigenlijk in maart aflopen maar werd al eens met een jaar verlengd. Maar ook dan zou de oorlog nog weleens kunnen voortslepen, is de verwachting in Brussel.
,,De Europese Unie staat klaar om Oekraïne zo lang als nodig is te steunen", verzekert de commissie. Zij kan de EU-landen voorstellen om de soepele regels te verlengen en zal dat zo nodig doen. Maar 'tegelijkertijd' moeten de lidstaten samenwerken zodat Oekraïners een 'soepele overgang' kunnen maken naar bijvoorbeeld een permanente verblijfsvergunning. En moet er gerichte hulp komen voor mensen die weer terug willen naar huis, aldus het dagelijks bestuur van de EU.
De leider en oprichter van de Russische Wagner Groep, Jevgeni Prigozjin, zegt het oostelijke deel van de Oost-Oekraïense stad Bachmoet volledig onder controle te hebben. ,,Alles ten oosten van de rivier de Bachmoetka staat volledig onder controle van Wagner", zei Prigozjin in een op Telegram ingesproken boodschap.
Dinsdag waarschuwde de Oekraïense president Volodimir Zelenski in een interview met CNN nog dat als Rusland erin slaagt Bachmoet te veroveren, de troepen van Moskou 'vrije baan' hebben om belangrijke steden in het oosten van Oekraïne in te nemen. ,,Ze zouden naar Kramatorsk kunnen gaan, ze zouden naar Slovjansk kunnen gaan."
Het Russische leger probeert al maandenlang met hulp van de Wagner Groep Bachmoet in te nemen. Moskou beschouwt de stad als een belangrijk knooppunt in de Oekraïense verdedigingslinie.
Of Wagner daadwerkelijk het oostelijk deel van Bachmoet heeft veroverd, is nog niet door andere partijen bevestigd. Prigozjin heeft al eerder voorbarig succes geclaimd.
De strategische waarde van Bachmoet wordt door verschillende experts betwijfeld. Maar de stad heeft een grote symbolische betekenis gekregen door de zware verliezen die beide partijen er hebben geleden.
De slag om Bachmoet is de langste en dodelijkste strijd sinds het begin van de Russische invasie in februari vorig jaar. De grotendeels verwoeste stad telde voor de invasie ongeveer 70.000 inwoners. Dat zouden er nu nog maar 4000 zijn.
De baas van de Verenigde Naties heeft de verlenging van de graandeal tussen Rusland en Oekraïne tijdens een bezoek aan de Oekraïense hoofdstad Kyiv omschreven als 'cruciaal'. Het maakt de uitvoer van graan en andere producten via de Zwarte Zee mogelijk, ondanks de oorlog.
Door de overeenkomst konden de prijzen van voedingsmiddelen wereldwijd dalen. Het was ook een wezenlijke hulp 'voor bevolkingen die ook een zware tol betalen voor deze oorlog, vooral in ontwikkelingslanden', aldus VN-secretaris-generaal Antonio Guterres verder.
De graandeal werd vorig jaar juli gesloten en in november na moeizame onderhandelingen verlengd tot 18 maart. Als geen van de betrokken partijen dwarsligt, blijft de deal ook na die datum geldig.
In Oekraïne is grote verontwaardiging ontstaan over de vermeende executie van een Oekraïense militair. Tegelijk wordt de neergeschoten man vereerd als een held, die in verschillende memes opduikt.
Wat er precies is gebeurd is nog niet onafhankelijk uitgezocht, maar volgens de Oekraïense lezing is de militair als krijgsgevangene doodgeschoten door Russen. Vlak voor hij stierf, riep hij de Oekraïense strijdkreet 'Slava Ukraini', glorie aan Oekraïne. Hij nam nog een laatste trekje van zijn sigaret, voor meerdere kogels hem troffen.
De actie is gefilmd en volop online gedeeld. Oekraïners beschuldigen de Russen met deze daad opnieuw van oorlogsmisdaden. 'Nog een bewijs van het feit dat deze oorlog genocide wordt gepleegd', aldus minister van Buitenlandse Zaken Dmitri Koeleba. Hij vraagt het internationaal strafhof om een onmiddellijk onderzoek.
Ook president Zelenski maakt zich boos over de dood van de man. ,,De bezetters hebben een strijder gedood die trots tegen ze zei: 'glorie aan Oekraïne!' Ik wil dat we zijn woorden massaal herhalen, gezamenlijk: 'glorie aan de held, glorie aan de helden, glorie aan Oekraïne'."
Rusland kruipt nog altijd dichter bij het centrum van de belegerde stad Bachmoet. Nu Oekraïense militairen het zuidelijke deel van de stad verlaten hebben, hebben Russische militairen dat gebied ingenomen.
Op deze kaart is goed te zien hoe Oekraïne nog maar één aanvoerweg over heeft. Dat is ook de enige uitweg voor eventuele terugtrekking van de militairen die nog in de stad vechten.
Duitse rechercheurs hebben de boot geïdentificeerd die naar verluidt werd gebruikt bij de sabotage van de gaspijpleidingen 1 en 2 in de Baltische Zee, in september vorig jaar. Dat melden de omroepen ARD, SWR en de krant Die Zeit. Het zou gaan om een jacht dat werd gehuurd door een bedrijf in Polen dat blijkbaar eigendom is van twee Oekraïeners.
Volgens de onderzoekers werd de geheime operatie op zee uitgevoerd door een team van zes personen. Het zou gaan om vijf mannen en een vrouw. De nationaliteit van de daders is blijkbaar onduidelijk. De aanslagplegers gebruikten professioneel vervalste paspoorten, die onder meer zouden zijn gebruikt om het jacht te huren. Lees hier het volledige artikel.
Een 'pro-Oekraïense groep' zou achter de sabotage zitten van de gaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 in de Baltische Zee, in september vorig jaar. Dat meldt de New York Times (NYT) op basis van informatie die door de Amerikaanse inlichtingendienst is ingezien.
In het artikel, dat zeer voorzichtig blijft, geeft de krant geen details over de informatie noch over de identiteit van deze 'pro-Oekraïense groep'. Volgens Amerikaanse functionarissen zijn er geen aanwijzingen dat de Oekraïense president Volodimir Zelenski betrokken was bij de sabotage.
De door Amerikaanse inlichtingendiensten verzamelde informatie suggereert volgens de NYT dat de verantwoordelijken achter de sabotage 'tegenstanders van de Russische president Vladimir Poetin' waren, waarschijnlijk Oekraïense of Russische staatsburgers.
De krant geeft aan dat deze informatie 'geen harde conclusie' toelaat en 'de mogelijkheid openlaat dat de operatie in het geheim is gelanceerd door een derde partij die banden heeft met de Oekraïense regering of haar veiligheidsdiensten.'
Volgens presidentieel adviseur Mykhailo Podolyak heeft Oekraïne 'niets' te maken met de aanvallen op de gaspijpleidingen en beschikt het evenmin over informatie over vermeende pro-Oekraïense sabotagegroepen. ,,De Oekraïense geheime diensten houden zich uitsluitend bezig met de oorlog tegen Rusland en het is onwaarschijnlijk dat operaties op de bodem van de Oostzee de operationele situatie in de oorlog significant zullen beïnvloeden'', zei hij in een reactie tegen de Duitse Bild Zeitung.
De Duitse bondskanselier Scholz liet dinsdagmiddag weten dat Duitse regering kennis heeft genomen van het artikel van de NYT en dat Duitsland, Denemarken en Zweden de VN-Veiligheidsraad een paar dagen geleden informeerden dat het onderzoek naar de sabotage voortduurt en dat er nog geen resultaten zijn.
Van Navo-baas Jens Stoltenberg en de Zweedse premier Ulf Kristersson kwam evenmin een concrete reactie op het krantenartikel. 'Het onderzoek loopt', luidde het.
Volgens de Russische vertegenwoordiging bij de Verenigde Naties rechtvaardigt het artikel in de NYT 'zoveel te meer' een onafhankelijk onderzoek naar de sabotage. Rusland wil eind deze maand een verzoek voor een internationaal onderzoek indienen bij de VN.
Mart de Kruijff, oud-commandant Landstrijdkrachten, geeft een toelichting op de hevige strijd in en rond de stad Bachmoet in de oostelijke Donetsk-regio.
De Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe heeft het oosten van Oekraïne bezocht om de wederopbouwwerkzaamheden in de Donbas te inspecteren. Dat meldt het Russische leger maandag in een verklaring.
Die volgt op een melding van het Russische leger, dat zaterdag sprak van een inspectie door de bewindsman van een 'commandopost' aan het front in Oost-Oekraïne, waar een felle strijdt woedt om de stad Bachmoet.
'Als onderdeel van een reis naar het gebied van de speciale militaire operatie' inspecteerde Sjojgu volgens de verklaring reeds herbouwde infrastructuurlocaties en nieuwe bouwlocaties in Marioepol. Een datum wordt niet genoemd.
De minister bezocht onder andere een medisch centrum, de alarmcentrale en een nieuwe woonwijk met twaalf gebouwen, zo luidt het. Hij kreeg er een rapport gepresenteerd over de bouw van scholen in de in mei veroverde havenstad en een plan voor de bouw van een groot aquaduct dat de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk moet verbinden met de Russische regio Rostov.
De Volksrepubliek Donetsk werd in oktober als federale republiek opgenomen in de Russische Federatie na een omstreden referendum onder de bevolking van de regio. Eind december bracht Sjojgoe al twee van dergelijke bezoeken aan het oosten van Oekraïne.
De Oekraïense regering heeft maandag tijdens een gelivestreamde kabinetsvergadering een nieuwe directeur benoemd van het Nationale Bureau voor Corruptiebestrijding van Oekraïne (NABU).
Het gaat om Semen Kryvonos, die sinds mei 2021 de functie bekleedde van hoofd van de staatsinspectie van architectuur en stedenbouw van Oekraïne. Hij was een van drie kandidaten. De andere twee waren een onderzoeker van het Staatsonderzoeksbureau voor wetshandhaving (SBI) en het hoofd van de afdeling interne controle van het corruptiebestrijdingsbureau.
De Europese Unie heeft de corruptiebestrijding tot een topprioriteit gemaakt voor Oekraïne, dat sinds 23 juni kandidaat-lidstaat is.
Oekraïne claimt afgelopen nacht dertien van in totaal vijftien door Rusland gelanceerde kamikazedrones te hebben neergeschoten. 'De Russische indringers vielen Oekraïne aan met Iraanse Shahed-131/136 vanuit het noorden (de Russische regio Bryansk)', luidt het in een verklaring van de luchtmacht.
Daarin wordt geen melding gemaakt van materiële schade of slachtoffers door de twee drones die niet zijn neergeschoten. Volgens de militaire administratie van Kiev ging het om een aanval op de Oekraïense hoofdstad, maar werden alle drones neergeschoten en bleven schade en slachtoffers uit.
Sinds oktober lanceert Moskou regelmatig luchtaanvallen op vitale Oekraïense infrastructuur, met name energie, waardoor miljoenen inwoners deze winter zonder elektriciteit zitten.
De frequentie van deze aanvallen is de afgelopen weken afgenomen doordat Oekraïne zijn luchtverdedigingscapaciteiten heeft versterkt en het Westen al moderne luchtverdedigingssystemen heeft geleverd aan Kiev.
Vorige week kwamen bij een aanval met veertien drones, waarvan elf werden neergehaald, twee mensen om het leven in Chmelnytsky in het westen van Oekraïne. De slachtoffers waren reddingswerkers.
De Belarussische oppositieleider Svetlana Tichanovskaja is veroordeeld tot vijftien jaar in de gevangenis. Ze zou tijdens de grote protesten van 2020 hoogverraad hebben gepleegd en een extremistische organisatie hebben opgericht en geleid. Tichanovskaja woont al een paar jaar niet meer in Belarus en was ook niet aanwezig bij de uitspraak van de rechter.
Tichanovskaja nam het in 2020 op tegen Aleksandr Loekasjenko bij de presidentsverkiezingen. Eigenlijk zou haar echtgenoot Sergej Tichanovski mee hebben gedaan aan die verkiezing, maar hij werd al voor de stembusgang opgepakt en veroordeeld tot achttien jaar cel. Tichanovskaja was dus verkiesbaar in zijn plaats en eiste na afloop de overwinning op.
Maar Loekasjenko beweerde ook te hebben gewonnen en bleef gewoon zitten als president. In de maanden die volgden gingen Belarussen massaal de straat op om te protesteren tegen verkiezingsfraude en tegen Loekasjenko. Hij greep hard in en liet vele activisten oppakken. Tichanovskaja moest het land ontvluchten en woonde daarna in Polen en Litouwen.
Sindsdien hebben veel oppositieleden lange celstraffen opgelegd gekregen. Vorige week werd ook Nobelprijswinnaar Ales Bialiatski veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf. Tichanovskaja sprak schande van die uitspraak en noemde het een 'nepproces'.
© BELGA — Tichanovskaja moest het land ontvluchten en woonde daarna in Polen en Litouwen. Het Russische leger lijdt in de slag om de Oost-Oekraïense stad Bachmoet enorme verliezen. Elke dag worden de Russen geconfronteerd met zo'n 500 gesneuvelden en gewonden, zo schat de Oekraïense minister van Defensie Oleksi Reznikov in een interview met het Duitse blad Bild am Sonntag. De cijfers kunnen niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Om Bachmoet wordt al maandenlang zwaar gevochten. Zeker het huurlingenleger Wagner is erg actief in de regio en rekruteerde in het verleden onder andere manschappen in Russische gevangenissen. Het zou vooral onder die ex-gevangenen zijn dat er vele slachtoffers vallen, aldus Reznikov, die het woord "kanonnenvoer" in de mond nam.
Eerder verklaarde de mensenrechtenorganisatie 'Russia Behind Bars' al dat van de 50.000 in gevangenissen gerekruteerde huurlingen er nog maar 10.000 aan het front waren. De rest zou gesneuveld, gewond geraakt, gevangen genomen of gedeserteerd zijn.
Het strategisch belang van stad in het oosten van Oekraïne wordt betwist, maar door de duur van de gevechten en de zware verliezen bij beide kampen heeft Bachmoet een symbolische lading gekregen.
In een nieuwe video lijkt de baas van het Russische huurlingenleger Wagner het Kremlin te bedreigen. ,,Als Wagner zich nu uit Bachmoet terugtrekt, zal het hele front instorten,” klinkt de kritiek van Wagnerchef Jevgeni Prigozjin tegen de legerleiding.
Een eventuele inname van Bachmoet zou voor de Russen de eerste grote overwinning betekenen na ruim een half jaar. De timing van de nieuwe video, waarin de Wagnerbaas bijna vier minuten lang het Kremlin lijkt te bedreigen, is dan ook opvallend. ,,Als Wagner zich nu uit Bachmoet terugtrekt, zal het hele front instorten tot aan de Russische grens en misschien verder,” zei Prigozjin. ,,De situatie zal onaangenaam zijn voor alle militaire formaties die de belangen van Rusland beschermen.”
In de video lijkt Prigozjin de wereld ervan te willen overtuigen dat Wagner - en niet het reguliere Russische leger - de oorlogsmachine van het Kremlin overeind houdt. Hij omschrijft zijn huurlingen herhaaldelijk als het 'cement' dat de hele oorlogsinspanning 'aan de top' bij elkaar houdt.
Volgens kenners is de boodschap mogelijk bedoeld als ‘chantagemiddel’ om de Russische defensietop te dwingen om meer militaire hulp te sturen waar Wagner al lang om vraagt.
,,We sturen een nieuwe lading strijders van het Oekraïense leger naar huis”, zegt Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin in een nieuwe video, waarop houten kisten te zien zijn. Prigozjin zei eerder deze week ook dat de Oekraïense stad Bachmoet bijna volledig omsingeld is en dat 'er maar één weg meer naar buiten is'. ,,Ze hebben moedig gevochten, maar zijn gesneuveld”, zegt Prigozjin in de video, waarop Russische huurlingen te zien zijn die houten kisten dichttimmeren.
Prigozjin deelde de voorbije dagen meerdere keren video’s van aan het front. Zo toonde hij drie mannen - een oudere man en twee jongeren - die krijgsgevangen lijken te zijn en die hij laat smeken om hulp. Wagner deelde ook beelden waarop huurlingen te zien zijn die met hun vlag zwaaien bovenop een zwaar beschadigd gebouw in de stad.
De procureur-generaal van Oekraïne heeft vrijdag aangekondigd dat zijn land zich voorbereidt op de opening van een kantoor van het Internationaal Strafhof (ICC), aangezien Kiev een speciaal tribunaal wil opzetten om Russische leiders aan te klagen voor oorlogsmisdaden.
Het ICC onderzoekt mogelijke oorlogsmisdaden of misdaden tegen de menselijkheid tijdens het Russische offensief in Oekraïne, maar heeft geen mandaat om agressie breder te vervolgen.
,,Vandaag keurde de Oekraïense regering een memorandum goed tussen de Oekraïense regering en het Internationaal Strafhof dat de opening van het ICC-kantoor in Oekraïne in de nabije toekomst mogelijk zal maken", zei Andriy Kostin.
Kostin zei tijdens een persconferentie in Lviv in het westen van Oekraïne dat dit 'de aanklager van het ICC in staat zal stellen de internationale misdaden die in Oekraïne zijn begaan, grondiger te onderzoeken".
,,Er is momenteel geen wettelijk mechanisme dat het ICC in staat zou stellen degenen die deze meedogenloze en niet-uitgelokte oorlog hebben gepland en gelanceerd voor de misdaad van agressie te berechten", voegde hij eraan toe. ,,Hiervoor zou de oprichting van een speciaal internationaal tribunaal nodig zijn."
Tijdens de conferentie zei de Oekraïense president Volodimir Zelenski dat Oekraïne 'zijn relatie met het ICC verder zal versterken.' De Russische president Vladimir Poetin en al zijn handlangers 'moeten op een legale en rechtvaardige manier worden veroordeeld', zei hij, eraan toevoegend dat 'ruim 70.000 Russische oorlogsmisdaden' zijn geregistreerd in Oekraïne.
De Oekraïense stad Bachmoet is 'praktisch omsingeld' door Russische troepen, zegt Jevgeni Prigozjin van het Russsiche huurlingenbedrijf Wagner Groep. Het Oekraïense leger heeft er volgens hem alleen nog toegang tot één uitweg.
Prigozjin deed zijn uitspraken in een video waarin hij de Oekraïense president Volodimir Zelenski oproept zijn militairen terug trekken. Russische troepen, inclusief Wagner-huurlingen, proberen de stad in het oosten van Oekraïne al maanden in te nemen. Dat heeft geresulteerd in een bloedige strijd met veel slachtoffers aan beide kanten.
Bachmoet wordt door de Russen gezien als een springplank om grotere steden als Kramatorsk te veroveren. Het strategische belang van de stad wordt betwist. Zelenski verklaarde twee weken geleden dat Oekraïne Bachmoet niet 'koste wat het kost' zal verdedigen en dat er wordt gevochten zolang dat 'redelijk is'. Prigozjin heeft sindsdien de verovering van diverse dorpen bij Bachmoet gemeld.
De Amerikaanse president Joe Biden en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz zeggen Oekraïne 'zo lang als nodig is' te steunen. De twee spraken een uur met elkaar in het Witte Huis. Het was het tweede bezoek aan de VS van Scholz sinds zijn aantreden vijftien maanden geleden.
Biden en Scholz gaven voor hun ontmoeting korte verklaringen af tegenover de pers. ,,Jullie hebben een stap gezet", zei Biden onder meer, waarmee hij doelde op de Duitse steun aan Kiev, in het bijzonder de beslissing om tanks aan Oekraïne te leveren. Scholz benadrukte dat de relatie tussen beide landen 'zeer goed' is.
Dat laatste werd enigszins in twijfel getrokken doordat er na de ontmoeting geen gezamenlijke persconferentie op het programma stond. Er zijn onlangs dan ook de nodige spanningen geweest tussen de VS en Duitsland. Zo wilde Duitsland in januari alleen Duitse tanks aan Oekraïne leveren als de VS toezegden ook tanks te leveren, een voorwaarde waar de Amerikanen aan voldeden. Eerder had Biden aangegeven dat niet te willen doen, omdat het leger hem verteld zou hebben dat Amerikaanse tanks weinig nut hebben op het slagveld in Oekraïne.
Een ander knelpunt in de Amerikaans-Duitse relatie is de Nord Stream-gaspijpleiding die Duitsland van Russisch gas kan voorzien, een project waar de VS altijd sterk tegen gekant zijn geweest. De pijpleiding werd in september opgeblazen. Volgens de vooraanstaande Amerikaanse onderzoeksjournalist Seymour Hersh zaten de Amerikanen achter die sabotage, hetgeen het Witte Huis ontkent. Ook de enorme subsidies aan Amerikaanse groene industrieën zijn de Duitsers een doorn in het oog, omdat ze de Duitse industrie zouden schaden.
Het Duitse persbureau DPA sprak dan ook over 'het mysterieuze bezoek van Olaf Scholz aan het Witte Huis'.
Rusland kan niet ongestraft oorlog voeren tegen Oekraïne, zegt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en zijn collega's uit India, Japan en Australië. Die zijn vrijdag bij elkaar in New Delhi om onder meer over de oorlog te praten. Ook het gebruik of het dreigen met het gebruik van kernwapens in Oekraïne is 'ontoelaatbaar'.
,,Als we ongestraft toestaan dat Rusland doet wat het doet in Oekraïne, dan is dat een boodschap voor potentiële agressors overal dat zij er ook mee weg kunnen komen", vertelt Blinken op een forum in India.
De Duitse sociaaldemocraten (SPD) leggen oud-bondskanselier Gerhard Schröder geen straf op voor zijn banden met Rusland. Een arbitragecommissie van de regeringspartij heeft dat besloten na nieuwe klachten, nadat vorige zomer werd besloten dat Schröder zijn lidmaatschap mocht behouden.
Het is volgens de commissie 'niet met zekerheid' vast te stellen dat Schröder de partijregels heeft geschonden of zich schuldig heeft gemaakt aan oneervolle daden. De onderzoeken naar de voormalige regeringsleider begonnen na klachten die binnenkwamen naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne.
Schröder regeerde van 1998 tot 2005 en werd later een vooraanstaand lobbyist voor Russische staatsenergiebedrijven zoals Rosneft en Gazprom. Zijn banden met Rusland waren al omstreden voordat Russische troepen Oekraïne binnenvielen. De politicus kwam extra onder vuur te liggen nadat hij, ondanks de oorlog, weigerde afstand te nemen van de Russische president Vladimir Poetin.
De commissie stelt in zijn oordeel dat het 'mogelijk' is dat Duitse toppolitici de afgelopen 25 jaar de gevaren van de Duitse afhankelijkheid van Russische energievoorraden verkeerd hebben ingeschat. Het gaat volgens de commissie niet alleen om Schröder, maar ook om andere SPD'ers en leden van andere partijen.
De Verenigde Staten blijven Oekraïne steunen, zo lang als dat nodig is. Dat is de ferme boodschap die minister van Buitenlandse zaken Antony Blinken vanmiddag heeft overgebracht aan zijn Russische collega Sergej Lavrov. De twee ontmoetten elkaar op de G20-top in New Delhi in India.
Enige manier om de oorlog te beëindigen is door middel van gesprekken, maar dan wel op de voorwaarden die Oekraïne stelt, zegt Blinken. Hij dringt er bij zijn collega ook op aan om weer deel te nemen aan het nucleaire verdrag New Start, waar Poetin vorige maand uit stapte.
Het gesprek ging ook over de gevangen Amerikaan Paul Whelan. Rusland heeft hem veroordeeld voor spionage, volgens de Amerikanen onterecht. De VS zouden 'een serieus' voorstel hebben gedaan. Eerder werd de gevangen Brittney Griner uitgeruild tegen een Russische gevangene in de VS.
De Amerikaanse minister Blinken én de Russische minister Lavrov zijn vandaag allebei op de G20-top in New Delhi. Vanmorgen kwamen beide ministers per vliegtuig aan. Vooraf was niet zeker of ze allebei zouden komen.
Het is voor het eerst dat ze elkaar weer in het echt zien sinds de G20-top in Bali, vorig jaar juli. Toen zou Lavrov zijn weggelopen.
Mede door de aanwezigheid van Lavrov zal de top van de grootste landen vooral gaan over de oorlog in Oekraïne. Maar ook de spanningen met China worden in de Indiase hoofdstad besproken.
© via REUTERS — Lavrov bij aankomst in India. De Oekraïense president Volodimir Zelenski wil dat alle betrokkenen bij de Russische invasie van zijn land verantwoordelijk worden gehouden voor een internationale rechtbank. Het gaat Zelenski niet alleen om 'de mensen die de plannen hebben uitgevoerd': ook 'het politieke en militaire leiderschap van de terroristische staat' dient volgens hem te worden onderzocht.
,,We zullen dit hele Russische genocidale systeem ontmantelen en hen strafrechtelijk laten vervolgen", zei Zelenski in zijn dagelijkse videotoespraak. 'Reageren op Russische misdaden' is volgens de Oekraïense president in het belang van 'de toekomstige veiligheid van zowel Oekraïners als andere landen op de lange termijn'.
Eerder dinsdag had Zelenski in hoofdstad Kiev gesproken met Karim Khan, hoofdaanklager van het Internationale Strafhof (ICC). Khan onderzoekt al of in Oekraïne oorlogsmisdaden door beide strijdende partijen zijn gepleegd. Het hof kan momenteel echter geen actie ondernemen tegen het Oekraïense of Russische leiderschap, omdat beide landen geen partij zijn bij het Statuut van Rome, dat de wettelijke basis voor de rechtbank is. Om die reden verzocht Zelenski in september de Algemene Vergadering van de VN een speciaal tribunaal over de oorlog in Oekraïne op te richten.
Giro555 heeft in de eerste negen maanden na de start van de nationale actie voor Oekraïne 87,9 miljoen euro uitgegeven, staat in de eerste tussenrapportage van Samen in actie voor Oekraïne, die dinsdag is verschenen. Dat is iets meer dan de helft van het totaalbedrag van 178,9 miljoen euro dat eind november was opgehaald. Ruim 82 miljoen euro ging naar acute noodhulp, zoals voedsel, schoon drinkwater en onderdak. De overige 5,7 miljoen euro waren kosten om deze noodhulp voor te bereiden en te coördineren.
De commandant van de Oekraïense grondtroepen noemt de situatie rond het belegerde Bachmoet 'extreem gespannen'. Zijn leger verzet zich hevig tegen de Russische strijdkrachten, die proberen door de verdedigingslinie te breken en de stad grotendeels omsingeld hebben.
Alleen vanuit het westen kunnen de troepen in Bachmoet nog voorzien worden van nieuwe voorraden en munitie. Ten noorden, oosten en zuiden van de stad zitten Russen, die proberen de omsingeling compleet te maken en tegelijkertijd de stad belegeren. Volgens de legercommandant lijden de Russen zware verliezen, maar sturen ze toch steeds nieuwe eenheden naar het front.
President Volodimir Zelenski zei maandagavond al dat de situatie 'moeilijker en moeilijker' wordt en dat vele aanvallen per dag worden afgeslagen. Rusland beweerde maandag een Oekraïens munitiedepot aan de rand van Bachmoet te hebben vernietigd.
Doordat het geregend heeft en de voorjaarsdooi al vroeg is ingetreden zijn de loopgraven aan beide kanten veranderd in modderpoelen. Dat maakt het voor de soldaten lastig om terreinwinst te boeken. Volgens persbureau Reuters zitten meerdere militaire voertuigen rond de stad vast in de modder.
De Giro555-actie voor Oekraïne heeft inmiddels ruim 183 miljoen euro opgebracht. Een jaar na de Russische invasie blijven er nog steeds donaties binnenkomen. Lees hier meer.
